Thu phí tin nhắn ủng hộ chống Covid-19: Từ trái tim thì đừng để ai phải lấn cấn

Ngay sau khi Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Y tế, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức đợt vận động nhắn tin ủng hộ, đóng góp “Toàn dân ủng hộ phòng, chống dịch bệnh Covid-19” thông qua Cổng Thông tin điện tử nhân đạo Quốc gia 1400 - đầu số 1407, đã có rất nhiều người dân Việt Nam nhắn tin ủng hộ công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19. Những con số ủng hộ tăng lên mỗi ngày, mỗi giờ đã thể hiện sự đồng cam cộng khổ, tương thân tương ái của người dân cả nước trong tình cảnh dịch bệnh khó khăn.

Tuy nhiên, điều đáng nói là những tin nhắn ủng hộ lại thu phí 300 đồng/tin lại khiến rất nhiều người dân phản ứng và chia sẻ trên các diễn đàn mạng. Mặc dù số tiền này không lớn nhưng đứng ở góc độ từ thiện thì nhiều người dân đặt vấn đề vì sao nhà mạng lại thu tiền cho một hoạt động từ thiện và nhân đạo?

Trong một giải thích với truyền thông, hai nhà mạng lớn của Việt Nam là Viettel và MobiFone giải thích: Cổng thông tin điện tử nhân đạo Quốc gia 1400 là hệ thống do bộ Thông tin và Truyền thông quản lý được thành lập theo quyết định số 1009/QĐ-BTTTT ngày 11/07/2008 với mục tiêu cho phép các thuê bao điện thoại cố định và di động trên toàn quốc bằng dịch vụ nhắn tin, tự nguyện đóng góp kinh phí hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và phục vụ các mục đích nhân đạo, từ thiện khác.

Các nhà mạng cho biết, với số tiền 300 đồng/tin nhắn, nhà mạng nhận được 30 - 40%, số còn lại thuộc về VTC - Đơn vị sở hữu Cổng 1400. Do đó, với mỗi tin nhắn gửi đi, nhà mạng chỉ thu về khoảng 100 đồng/tin nhắn, nhưng nhà mạng đã phải trả chi phí cho các khoản, như: Khấu hao hạ tầng BTS, trạm…; chi phí in thẻ cào, bán thẻ cào (chiết khấu 5%), tiền chi đại lý, chi phí chuyển tiền ngược lại cho Ủy ban MTTTQ… Có thể thấy, nếu số tiền ủng hộ qua tổng đài 1407 là 20 tỷ đồng, thì các nhà mạng đã mất 1 tỷ đồng tiền chiết khấu cho đại lý bán thẻ.

Do đó, có thể hiểu, tất cả các tin nhắn tới cổng 1400, không chỉ 1407 của Covid-19, đều phải trả phí. Nhà mạng không tự quyết định được việc thu phí này.

Tuy vậy, một sự thực là 300 đồng chẳng khiến là bao, không mua nổi một cọng hành nhưng khiến các nhà hảo tâm thiếu niềm tin về những điều tốt đẹp họ đang tạo ra cho xã hội. 300 đồng chẳng đáng là bao để đưa ra thành một chủ đề nhưng lấy bối cảnh dịch bệnh đang diễn ra thì nó như hạt đậu dưới 7 tầng đệm khiến người ta phải lấn cấn.

Điều này đã từng xảy ra ở một số chương trình cấp quốc gia như chương trình Chung tay ủng hộ Trường Sa và các vùng biển đảo trên cả nước, chương trình “Trái tim cho em” được tổ chức hàng năm... một tin nhắn cũng được tính phí 300 đồng.

Cũng như lần này, phí tin nhắn khiến nhiều người phản ứng và chia sẻ cảm xúc trên các trang mạng xã hội. Nhiều người cho biết, họ “không tiếc tiền triệu nhưng tiếc 300 đồng”.

Thậm chí, trên cương vị một người dùng dịch vụ, PGS.TS Trịnh Hòa Bình, Giám đốc Trung tâm Điều tra Dư luận Xã hội (Viện Khoa học & Xã hội VN) cũng đã nhận định về việc tin nhắn ủng hộ thu phí rằng: “Đây là câu chuyện tế nhị. Cái tế nhị ở chỗ: Nói về luật nhà mạng không sai, tức là nói lý nhà mạng đúng nhưng nói tình nhà mạng chưa phải”.

Theo PSG.ST Trịnh Hòa Bình, có thể hiểu ở đây nhà mạng thu phí dịch vụ bình thường đúng theo luật. “Tuy nhiên, tiền thuế, chi phí 300 đồng/tin nhắn - là đánh thuế cả vào tiền từ thiện của người ta, đó là không phải nhẽ” - PGS.TS Trịnh Hòa Bình nói. Theo ông Bình, việc nhà mạng thu phí không sai nhưng chỉ nên ở mức tượng trưng.

Tuy nhiên, cũng có những chuyên gia nêu quan điểm khác. Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cho rằng, đề cập đến chuyện từ thiện thì hơi tế thị, thế nhưng bản thân anh thấy phí 300 đồng đó hoàn toàn bình thường. Anh cho rằng, “Nếu không thu thì tốt nhưng thu cũng là chuyện bình thường. Bởi vì nhà mạng cần phải có những cái để bù chi phí. Một đơn vị phải vận hành một hệ thống hoạt động, trả lương cho nhân viên rồi làm tất cả mọi thứ để họ có thể đảm bảo được hệ thống chạy trơn tru. Đối với việc ủng hộ qua tin nhắn, không phải là người dân cứ nhắn một cái là tiền đến ngay được với đơn vị cứu trợ. Có rất nhiều việc để làm sau đó”.

“Chuyện từ thiện hoàn toàn là do tự nguyện, còn chừng nào quy định mỗi người phải làm mà họ không làm thì mới là chuyện khác. Thực ra có rất nhiều cách để ủng hộ khác nhau, các bạn thấy không phù hợp thì chọn ngân hàng nào đó không thu phí thì chuyển khoản. Còn việc người ta lấy phí vận hành mà nói để bàn thì rất kỳ. Vì người ta thấy như thế mai kia sẽ không làm nữa. Người ta nghe đã chạy rồi. Người ta không còn tâm thế mà làm. Mình luôn ủng hộ làm từ thiện có lợi chứ mình không ủng hộ làm từ thiện bị thiệt vì như thế sẽ không bền. Mình rất ủng hộ từ thiện hai bên cùng có lợi”

Ngay sau khi nhiều cộng đồng mạng đưa ra ý kiến trái chiều trên mạng thì đại diện một nhà mạng đã cho biết trên truyền thông, đã gửi ý kiến đề xuất lên Bộ TT&TT để miễn phí tin nhắn gửi tới đầu số 1407.

Sau đó, vào từ 0 giờ ngày 21/3, Tổng công ty đa phương tiện VTC (đơn vị vận hành đầu số 1407) và các nhà mạng đã thông báo miễn cước tin nhắn chung tay ủng hộ Covid-19. Hành động kịp thời của các đơn vị tổ chức đã nhận được sự đồng tình của đông đảo mọi người.