Phường Bồ Đề: Vi phạm TTXD thành chuyện "con voi chui lọt lỗ kim"

Loạt dự án vi phạm TTXD tại phường Bồ Đề

Ngày 22/6/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 26/2018/QĐ-TTg về việc Thí điểm thành lập Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị trực thuộc UBND quận, huyện, thị xã tại thành phố Hà Nội trong thời hạn 2 năm (10/8/2018 - 10/8/2020).

Theo quy định, Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị là lực lượng quan trọng giúp UBND cấp huyện quản lý trật tự xây dựng đô thị từ khâu kiểm tra, thiết lập hồ sơ, đề xuất biện pháp xử lý đến việc tổ chức thực hiện các quyết định xử lý vi phạm.

UBND quận, huyện, thị xã được tăng thẩm quyền trong điều hành, chỉ đạo, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, hạn chế tình trạng đùn đẩy, né tránh giữa các đơn vị; các hành vi vi phạm được phát hiện và xử lý kịp thời.

Nhưng sau gần 2 năm thực hiện thí điểm, vai trò của Đội QLTTXDĐT vẫn còn mờ nhạt, bởi những sai phạm về TTXD trên địa bàn thành phố còn tồn tại không ít, thậm chí còn phát sinh thêm nhiều sai phạm mới mà không hề được xử lý.

Công trình khác biệt tại khu biệt thự liền kề thuộc dự án HC Golden City 319 đã đi vào sử dụng. Bên cạnh đó một vài công trình hiện đang được công nhân gấp rút hoàn thành. Vật liệu xây dựng để tràn xuống đường gây mất an toàn giao thông.

Để nói về việc vi phạm TTXD phải kể đến loạt dự án tại phường Bồ Đề (quận Long Biên). Trong những năm vừa qua, phường Bồ Đề đã trở thành "điểm nóng" về vi phạm TTXD. Nổi cộm là các dự án nhà ở thấp tầng, khu biệt thự liền kề được quy hoạch trở thành một khu đô thị kiểu mẫu nhưng thực tế đang khiến bộ mặt của quận Long Biên trở lên nhếch nhác.

Cụ thể: Tại khu biệt thự liền kề thuộc dự án HC Golden City 319 Bồ Đề do Liên danh Công ty CP đầu tư xây lắp và thương mại Hùng Cường và Công ty TNHH một thành viên 319.3 làm chủ đầu tư. Dự án nằm ngay bên cạnh tuyến đường Nguyễn Văn Cừ, có tổng diện tích : 19750 m2; diện tích xây dựng : 10750 m2; diện tích khuôn viên : 9000 m2; mật độ xây dựng : 50%; 100 lô đất liền kề, biệt thự, 512 căn hộ chung cư.

Thế nhưng, tại khu dư án này xuất hiện nhiều biệt thự có dấu hiệu vi phạm trật tự xây dựng, kiến trúc khác biệt so với các công trình xung quanh. Hàng loạt công trình xây dựng đua tường bao ra ngoài vỉa hè, một số công trình có chiều cao vượt lên so với những công trình khác hiện đang được công nhân gấp rút hoàn thành. Vật liệu xây dựng để tràn xuống đường gây mất an toàn giao thông.

Cũng tại dự án xây dựng nhà ở thấp tầng để bán tại ô đất trúng đấu giá tại ô quy hoạch E.2/N07 với diện tích sử dụng đất của dự án khoảng 2.778,8m2, tổng số nhà ở là 22 căn hộ thấp tầng với mật độ xây dựng 70 – 80%, chiều cao các công trình không vượt quá 16m tương đương với 4 tầng do Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và dịch vụ thương mại Trường Hưng làm chủ đầu tư.

Dù quy hoạch như vậy nhưng thời điểm hiện tại do sự buông lỏng quản lý của lãnh đạo chính quyền sở tại và lực lượng quản lý TTXDĐT phường Bồ Đề thì các công trình nhà ở tại dự án này đang thi công đi vào hoàn thiện với chiều cao lên đến 6 tầng, mật độ xây dựng 100%, sai phạm nghiêm trọng với các nội dung như vượt tầng, vượt mật độ, phá vỡ quy hoạch, trong đó nhiều căn hộ đã hoàn thiện xong được chủ đầu tư đưa vào sử dụng.

Với định hướng quy hoạch là thế nhưng khi bắt tay vào xây dựng thì các dự án này đã thay đổi hiện trạng, thay đổi thiết kế... Những vi phạm TTXD này đã và đang tồn tại, người dân phản ánh nhưng không hề bị xử lý. 

Nhiều người dân cho biết, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng diễn ra rầm rộ, công khai, kéo dài tại dự án này nhưng không thấy cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử lý dứt điểm theo đúng quy định của pháp luật. Chuyện CĐT thay đổi thiết kế, xây dựng vượt mật độ, sai quy hoạch tại khu nhà ở thấp tầng như vậy chẳng khác nào chuyện "con voi chui lọt... lỗ kim"!

Đặc biệt tại dự án đầu tư xây dựng nhà ở thấp tầng có chủ đầu tư là Công ty CP Hóa chất nhựa, nằm tại ô quy hoạch E.2/NO11. Dự án đã được chia thành 128 lô liền kề với các loại diện tích đa dạng (96, 100, 114, 120, 150, 160m2), mật độ xây dựng 70%, và quy hoạc chiều cao xây dựng tương đương với 5 tầng, phía trên có dàn hoa. Quy hoạch là vậy, nhưng hiện tại các căn biệt thự thuộc dự án được chủ đầu tư thi công biến tấu dàn hoa quây và đổ thành các tầng để đưa vào sử dụng với mật độ xây dựng 100%, sai phạm nghiêm trọng công tác TTXD với các nội dung như vượt tầng, thay đổi kiến trúc, sai mật độ, phá vỡ quy hoạch. 

Theo thông tin, dự án đầu tư xây dựng nhà ở thấp tầng này được UBND quận Long Biên cấp Giấy phép xây dựng số 308/GPXD ngày 13/2/2018 cho chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Hóa chất Nhựa, có địa chỉ trụ sở tại tòa nhà Plaschem (số 562 Nguyễn Văn Cừ, phường Gia Thụy, quận Long Biên, TP Hà Nội). Dự án này có tổng diện tích 24.651m2 trong đó 16.340m2 đất để xây dựng nhà ở thấp tầng, 8.310m2 làm đường nội bộ và cây xanh. Vị trí dự án được giới chuyên gia đánh giá là nằm ở nơi đắc địa của quận Long Biên bởi tiếp giáp với 3 mặt đường lớn gồm: Cổ Linh (40m) - Lâm Hạ (20m) - Hoàng Như Tiếp (20m).

Để làm rõ các thông tin liên quan đến loạt công trình, dự án có dấu hiệu sai phạm nêu trên, PV đã liên hệ đến ông Nguyễn Văn Luyện, Chủ tịch UBND phường Bồ Đề. Tuy nhiên, ông Luyện chưa thể cung cấp thông tin, chỉ cho biết sẽ kiểm tra. Đã hơn một tháng qua ông Luyện vẫn không có bất cứ phản hồi chính thức nào.

Sự im lặng của vị tân chủ tịch đã khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi về năng lực quản lý của chính quyền sở tại. Phải chăng UBND phường Bồ Đề "nhắm mắt làm ngơ" để cho các dự án mặc sức thi công sai phạm?

Trách nhiệm trước hết thuộc về người đứng đầu các xã phường, nếu để xảy ra vi phạm sẽ bị đình chỉ công tác

Hàng loạt công trình vi phạm đã bị báo chí điểm tên, chỉ mặt, chính quyền thừa nhận nhưng đến thời điểm hiện tại, tất cả những nỗ lực xử lý vi phạm chỉ nằm trên giấy. Không ít dự án nhà ở đã được CĐT cố tình xây dựng sai so với giấy phép được cơ quan chức năng cấp nhưng thay vì cương quyết xử phạt, tháo dỡ phần sai phép, cơ quan chức năng lại hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện các thủ tục để được hợp thức hóa phần sai phạm.

Trước đó, UBND TP Hà Nội đã có rất nhiều chỉ đạo tích cực, quyết liệt để “siết” công tác quản lý TTXD. Cụ thể: Ngày 04/01/2016, UBND TP Hà Nội có ban hành Công văn số 06/UBND-XDGT về việc tăng cường quản lý trật tự xây dựng đô thị, kiểm soát không gian kiến trúc cảnh quan đô thị trên đia bàn thành phố Hà Nội;

Ngày 5/4/2018, UBND thành phố Hà Nội ban hành văn bản 1448/UBND-ĐT chỉ đạo nghiêm túc kiểm điểm tập thể, cá nhân trong việc chậm trễ xử lý, xử lý chưa dứt điểm các công trình vi phạm trật tự xây dựng;

Ngày 17/7/2018, ban hành văn bản số 3245/UBND-ĐT yêu cầu các UBND quận, huyện, thị xã khẩn trương, nghiêm túc xây dựng và triển khai kế hoạch xử lý dứt điểm từng trường hợp vi phạm trật tự xây dựng tồn đọng… 

Ngày 25/3/2019 Thường trực HĐND thành phố Hà Nội đã tổ chức phiên giải trình về công tác quản lý TTXD. Đây là nội dung được HĐND thành phố Hà Nội quan tâm giám sát, chất vấn và tái chất vấn tại ba kỳ họp liên tiếp của HĐND thành phố khóa 15.

Hàng loạt dự án nằm trên địa bàn phường Bồ Đề, quận Long Biên đã và đang thi công sai quy hoạch, thay đổi kết cấu thiết kế mặt đứng, vượt chiều cao, vượt mật độ.

Bên cạnh đó, mặc dù đã có những quy định cụ thể về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quản lý trật tự xây dựng nhưng một số Đội, lãnh đạo chưa thực sự đề cao trách nhiệm, chưa trực tiếp chỉ đạo, điều hành ngăn chặn các vi phạm mà giao phó cho Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị giải quyết. Một số bộ phận còn nể nang, ngại va chạm dẫn đến việc xử lý chưa được dứt điểm, kịp thời.

Ngày 18/2/2020, Sở Xây dựng Hà Nội đã ban hành văn bản 1316/SXD-TTr đề nghị UBND các quận, huyện tập trung chỉ đạo các lực lượng của quận, huyện, UBND các xã, phường xử lý, giải quyết dứt điểm các trường hợp vi phạm tồn đọng. UBND các quận, huyện chịu trách nhiệm trước UBND TP về tiến độ, thời gian xử lý dứt điểm từng trường hợp vi phạm. 

Văn bản cũng nêu rõ: Trách nhiệm trước hết thuộc về người đứng đầu các xã phường, nếu để xảy ra vi phạm sẽ bị đình chỉ công tác. Trường hợp cần thiết, có thể tạm dừng công tác điều hành của các chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn cho đến khi xử lý xong vi phạm.

Theo ông Bùi Văn Doanh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, việc hàng loạt dự án “sống lại” do các sai phạm trước đó được hợp thức hóa xuất phát từ nguyên nhân chính là là lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm.

“Một ngôi nhà xây dựng không phép, sai phép, gia chủ “chạy chọt”, tất nhiên là phải có tiền lót tay, thậm chí còn có cái lệ bất thành văn “lót tay” theo diện tích vi phạm. Cơ quan chức năng “nể nang”. Thế là nảy sinh ra cái gọi là “phạt cho tồn tại”. Từ ngôi nhà đơn lẻ, căn bệnh ấy không được xử lý kiên quyết đã lây lan sang cả dự án. Dự án đã được lập quy hoạch, trong đó có khống chế chiều cao, số tầng, mật độ xây dựng, quy hoạch đất công cộng, đất cây xanh, đất hạ tầng xã hội. Nhưng chủ đầu tư không thực hiện đúng, xây dựng sai quy hoạch. Cơ quan chức năng vào cuộc, sau khi “thương thảo” thì lại dẫn đến “phạt cho tồn tại”.

Căn cứ theo Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà, quản lý sử dụng nhà và công sở thì từ ngày 1/1/2018 là không cho phép phạt cho tồn tại. Nếu sai phép, không đúng phép phải khôi phục công trình theo đúng quyết định chứ không phạt cho tồn tại nữa. Thế nhưng, các dự án sai phép vẫn liên tục được hợp thức hóa để tiếp tục triển khai. Phải chăng thực trạng này ảnh hưởng đến Quy hoạch đô thị chung?

Trước thông tin hàng loạt các công trình, dự án đã và đang xây dựng có nhiều dấu hiệu sai phạm, vi phạm trật tự xây dựng rất cần các đơn vị của UBND quận Long Biên nói chung và UBND các phường nói riêng sớm thanh tra, kiểm tra, đưa ra các biện pháp khắc phục và xử lý. Tránh trường hợp "phạt cho tồn tại" hợp thức hoá sai phạm. 

Thiết nghĩ, đã đến lúc UBND TP Hà Nội cần có những hành động cứng rắn, mạnh mẽ hơn nữa để ngăn chặn, dẹp bỏ các dự án vi phạm TTXD, tránh những hệ lụy mà xã hội phải gánh chịu. Đồng thời giúp cho Thủ đô giải quyết triệt để bài toán quy hoạch đô thị, góp phần kiến tạo không gian sống cho người dân, thúc đẩy kinh tế bền vững.