Doanh nghiệp vẫn gặp khó về tài chính để phục hồi

Các khó khăn về tài chính của doanh nghiệp

Theo Ban IV cho biết, thực hiện nhiệm vụ được giao về tổng hợp tình hình, khó khăn, vướng mắc của cộng đồng DN tư nhân định kỳ hàng tháng và đề xuất sáng kiến, giải pháp cụ thể, đảm bảo căn cứ, khả thi nhằm hỗ trợ DN tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, Ban IV đã trao đổi, thảo luận, nắm bắt nhanh tình hình từ 16 tổ chức, hiệp hội trong nửa đầu tháng 8 vừa qua. Căn cứ thông tin tổng hợp từ các DN, hiệp hội, Ban IV đã chỉ ra một số vấn đề khó khăn, thách thức liên quan đến quá trình phục hồi của DN.

Trước hết, cần khẳng định, các hiệp hội và DN đồng loạt bày tỏ sự tin tưởng tuyệt đối vào sự điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô thời gian qua của Chính phủ, đặc biệt là tinh thần Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành “nắm chắc tình hình, dự báo sát diễn biến” để “phản ứng chính sách phải nhanh”, trong đó, điều hành chính sách tiền tệ phải bám sát “hàng ngày, hàng giờ”. Nhờ đó, đến thời điểm này, Việt Nam cơ bản bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, cộng đồng DN, bao gồm các DN thành lập mới và DN vừa quay trở lại hoạt động trong 6 tháng đầu năm, cũng như các DN đã kiên trì chống chọi, nỗ lực duy trì hoạt động suốt thời gian qua, vẫn rất cần có sự trợ lực về tài chính để có thể duy trì hoạt động và phục hồi. Nhưng phản ánh từ các tổ chức, hiệp hội cho thấy, hầu hết DN vẫn đứng trước khó khăn hết sức lớn về tài chính bởi nhiều lý do, điển hình như: Thiếu vốn lưu động: Do hậu quả của hơn hai năm đại dịch không có hoặc ít doanh thu nhưng vẫn phải đảm bảo chi trả tiền nợ, lãi vay ngân hàng cùng các khoản khác để duy trì, vận hành DN ở mức độ tối thiểu;

Chi phí đầu vào cho sản xuất tăng cao: Tỷ giá USD/VND đã tăng từ đầu năm và tăng mạnh thời gian gần đây do Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (FED) tăng lãi suất. Tỷ giá tăng làm tăng giá nhập khẩu nguyên liệu đầu vào cho sản xuất đối với các DN nhập khẩu giao dịch bằng USD. Bên cạnh đó, việc giá nhiên liệu tăng cao do xung đột Nga-Ukraine kéo dài làm tăng áp lực lên chi phí vận tải và logistics vốn đã tăng rất cao trong hơn hai năm dịch, kéo theo sự tăng giá của một loạt mặt hàng;

Cùng với đó, số lượng và lợi nhuận đơn hàng đầu ra sụt giảm: Sự thắt chặt của điều kiện tài chính toàn cầu cộng với đứt gãy chuỗi cung ứng làm giảm triển vọng tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, dẫn đến nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam thấp đi rất nhiều ở hầu hết các thị trường. Ngoài ra, việc đồng Việt Nam mạnh hơn tương đối so với những đồng tiền khác như Yen Nhật hay đồng tiền chung châu Âu (Euro) khiến cho các DN có thị trường xuất khẩu tại Liên minh châu Âu hay Nhật Bản chịu nhiều bất lợi do thu về những đồng tiền đang mất giá mạnh.

Thêm nữa, hầu hết DN, đặc biệt các DN vừa và nhỏ đang gặp tình trạng này vì một số yếu tố được các hiệp hội phản ánh như: Do quy mô DN hầu hết là vừa và nhỏ nên tài sản đảm bảo của DN thấp, dẫn đến việc các ngân hàng thường không ưu tiên cho các DN này vay; Dòng tiền “tự thân” của các DN cũng nhỏ và không ổn định khiến các DN cơ bản không thỏa mãn được các điều kiện khi muốn tiếp cận những nguồn vay hỗ trợ, vay ưu đãi, vay vốn trung và dài hạn. Đối với một số DN không gặp vướng mắc như trên, khi Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, các ngân hàng thương mại cũng không còn room tín dụng để cho DN vay.

Cần đẩy nhanh các gói hỗ trợ kinh tế

Thực tế các DN vừa và nhỏ, hộ kinh doanh chiếm tới 95% tổng số DN đang hoạt động của Việt Nam. Nếu không giải quyết vấn đề cho vay tín dụng thì các DN và hộ kinh doanh này sẽ có nguy cơ phá sản, bởi hai lý do: Thứ nhất là không có tiền trả lương cho người lao động và theo đó, DN sẽ mất nguồn nhân lực; Thứ hai là không có vốn để kinh doanh và đầu tư mới, không thể khắc phục được các hậu quả sau những năm Covid vừa qua.

Các DN vừa và nhỏ có vai trò như những DN vệ tinh, hỗ trợ cho các DN và tập đoàn lớn trong quá trình triển khai những dự án trọng điểm của đất nước. Do đó, việc cần thiết lúc này là phải có các biện pháp kiểm soát mức tăng lạm phát một cách hợp lý để nới room tín dụng nhằm hỗ trợ các DN và hộ kinh doanh nói trên. Nếu không sẽ xảy ra kịch bản trong năm tới là các DN này bị phá sản, không thể tồn tại được, kéo theo suy thoái kinh tế. Như vậy còn nguy hiểm hơn lạm phát.

Từ các thực trạng khó khăn đã được nhận diện và trình bày ở trên, Ban IV và các hiệp hội DN báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan cân nhắc một số giải pháp như:

Để giải quyết khó khăn về tài chính cho DN, các DN, hiệp hội đề xuất Chính phủ tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ DN về thuế, phí, tín dụng, giao Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, mở rộng hỗ trợ nhằm giảm gánh nặng chi phí của DN trong quá trình phục hồi; Đẩy nhanh các gói hỗ trợ kinh tế bao gồm gói bù lãi suất bổ sung 40 nghìn tỷ, giải ngân gói đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trị giá 113.050 tỷ đồng nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho phục hồi nền kinh tế.