Chuyên gia nói gì về đề xuất lùi thời điểm áp dụng phát hành trái phiếu doanh nghiệp?

Lùi thời gian thực hiện sau 1 năm

Mới đây,  Bộ Tài chính cho biết đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65/2022/NĐ-CP ngày 16/9/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất giãn thời gian thực hiện trong vòng 1 năm, tức là từ ngày 1/1/2024 sẽ tiếp tục thực hiện quy định về xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

Nghị định 65/2022/NĐ-CP quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp phải đảm bảo danh mục nắm giữ có giá trị trung bình 2 tỉ đồng tối thiểu trong 180 ngày, không bao gồm tiền đi vay.

Trong dự thảo nghị định sửa đổi, Bộ Tài chính báo cáo thị trường đang gặp khó khăn về thanh khoản.

Việc giãn thời gian thực hiện quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trong vòng 1 năm sẽ giúp thị trường có thêm thời gian điều chỉnh và có thể duy trì cầu đầu tư trái phiếu của nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đề xuất giãn thời gian thực hiện 1 năm đối với quy định yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

Nghị định 65/2022/NĐ-CP yêu cầu từ 1/1/2023, hồ sơ chào bán trái phiếu của doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm, được áp dụng với những doanh nghiệp có tổng giá trị trái phiếu huy động trong 12 tháng lớn hơn 500 tỉ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu hoặc tổng dư nợ trái phiếu lớn hơn 100% vốn chủ sở hữu.

Bộ Tài chính lý giải trong bối cảnh huy động vốn khó khăn, trường hợp doanh nghiệp phải thực hiện xếp hạng tín nhiệm sẽ mất một thời gian đáng kể và tăng thêm chi phí phát hành.

Do đó, Bộ Tài chính đề xuất hoãn thực hiện quy định về yêu cầu bắt buộc xếp hạng tín nhiệm trong vòng 1 năm, từ ngày 1/1/2024 sẽ thực hiện thay vì từ 1/1/2023 như quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP. Đối với trái phiếu chào bán ra công chúng, doanh nghiệp phát hành vẫn phải xếp hạng tín nhiệm từ đầu năm sau.

Một nội dung nổi bật trong dự thảo nghị định mới được Bộ Tài chính đề xuất là cho phép doanh nghiệp được thay đổi kỳ hạn, hoán đổi trái phiếu đã phát hành theo quy định của pháp luật về phát hành trái phiếu tối đa không quá 2 năm so với kỳ hạn tại phương án phát hành trái phiếu đã công bố cho nhà đầu tư.

Theo Bộ Tài chính, trong bối cảnh thị trường tài chính, tiền tệ gặp khó khăn về thanh khoản, doanh nghiệp khó phát hành trái phiếu mới trong khi lại có áp lực trả nợ đối với trái phiếu đáo hạn năm 2023-2024.

Nên quy định này sẽ hỗ trợ doanh nghiệp giảm lượng trái phiếu đáo hạn đạt đỉnh vào 2 năm tới và có khả năng huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh và cơ cấu lại các khoản nợ.

Đặc biệt, trong dự thảo nghị định mới, Bộ Tài chính cũng đề xuất cho phép doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu thỏa thuận về việc chuyển đổi khoản thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn thành khoản vay hoặc tài sản khác.

Đề xuất là phù hợp với tình hình thị trường hiện nay

Theo ông Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, các điều kiện khó đáp ứng và cần thời gian để thị trường thích nghi, được lùi thời gian áp dụng sang năm 2024, phù hợp với tình hình thị trường trái phiếu hiện tại.

Ông đưa ra quan điểm, nếu đề xuất hoãn nâng chuẩn nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp 1 năm được thông qua, nhà đầu tư cá nhân sẽ có thêm thời gian chuẩn bị cho tiềm lực tài chính. "Đặc biệt trong bối cảnh thanh khoản khó khăn, việc này rất cấp thiết", ông Nghĩa nói.

Nghị định 65 quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đảm bảo danh mục nắm giữ có giá trị trung bình 2 tỷ đồng tối thiểu trong 180 ngày, không bao gồm tiền đi vay. Nếu không lùi thêm thời gian, theo ông Nghĩa, quy định này có thể làm giảm số lượng nhà đầu tư chuyên nghiệp, vô tình dẫn đến giảm cầu trên thị trường. Trong khi đó, các vụ việc xử lý vi phạm trên thị trường thời gian qua như Tân Hoàng Minh, Tân Hiệp Phát… đã giúp người dân nâng cao ý thức, hạn chế việc mua trái phiếu chỉ vì lãi suất cao mà không quan tâm đến những rủi ro khi sở hữu.

Bên cạnh đó, ông đánh giá việc lùi thời hạn bắt buộc xếp hạng tín nhiệm thêm một năm được Bộ Tài chính đưa ra cũng sẽ giúp giảm điều kiện phát hành cho các doanh nghiệp.

Nghị định 65 yêu cầu từ ngày 1/1/2023, các doanh nghiệp có tổng giá trị trái phiếu huy động trong 12 tháng lớn hơn 500 tỷ đồng và lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu hoặc tổng dư nợ trái phiếu lớn hơn 100% vốn chủ sở hữu phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm. Việc lùi quy định này tới đầu năm 2024 như đề xuất trong dự thảo sửa đổi, theo ông Nghĩa, sẽ giúp các doanh nghiệp có thêm thời gian để đáp ứng các tiêu chí về xếp hạng tín nhiệm. "Doanh nghiệp cũng sẽ đỡ mất một khoảng thời gian nhất định và không tăng thêm chi phí", ông nói.

Theo ông Đặng Trần Phục, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần AzFin Việt Nam - tổ chức chuyên về tài chính - cũng nhận định dự thảo trên sát với tình hình thực tế.

Ông Phục đánh giá nếu không lùi thời gian áp dụng các nội dung trên sang năm 2024 mà áp dụng sớm thì phía doanh nghiệp sẽ "không kịp trở tay". "Các nhà đầu tư quốc tế cũng sẽ khó khăn trong việc chuẩn bị để đầu tư vào thị trường Việt Nam", ông nói và cho rằng cả phía doanh nghiệp và nhà đầu tư trái phiếu sẽ khó "nhúc nhích" được trên thị trường nếu không được thông qua các giải pháp trong dự thảo lần này.

Các chuyên gia tài chính cũng chỉ ra nếu dự thảo được thông qua thì sẽ tác động tích cực đến tâm lý nhà đầu tư và chủ doanh nghiệp. "Đặc biệt, đề xuất doanh nghiệp được kéo dài kỳ hạn trái phiếu đã phát hành thêm tối đa 2 năm, cũng góp phần làm phân tán khối lượng trái phiếu đáo hạn đạt đỉnh vào 2 năm tới", ông Phục nói.

Theo đó, đề xuất này tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát hành có thêm thời gian để chuẩn bị nguồn vốn cho các trái phiếu sẽ đáo hạn. "Doanh nghiệp sẽ không phải bán rẻ đi tài sản tốt của họ. Vừa rồi, một số doanh nghiệp bất động sản phải bán đi tài sản với giá trị bằng 30-50% giá trị thật", ông Phục cho hay.

Trong trường hợp dự thảo sớm được thông qua, phía doanh nghiệp và các công ty chứng khoán sẽ tăng khả năng thành công việc phát hành trái phiếu trong năm tới. Theo số liệu của Bộ Tài chính, đến cuối tháng 11, lượng trái phiếu phát hành đã giảm hơn 32% so với cùng kỳ năm 2021, chỉ đạt 331.800 tỷ đồng.