Tổng thầu Trung Quốc đòi thêm tiền, chậm thi công

Cuộc họp giao ban Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) tại Bộ Giao thông vận tải (GTVT) diễn ra sáng nay (7/7), do Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường chủ trì câu chuyện tiến độ của dự án tiếp tục được mổ xẻ.

Liên tục hứa và thất hứa...

Tại cuộc họp về tiến độ đường sắt Cát Linh - Hà Đông sáng nay 7/7, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường cho biết, tất cả các gói thầu tại dự án đều chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu, dù mặt bằng đã sạch, nhưng tổng thầu EPC vẫn rất “bình chân”.

Ông Lê Kim Thành, Tổng giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông), cho biết Tổng thầu Trung Quốc chưa hoàn thiện tiến độ các hạng mục mà Bộ Giao thông đưa ra dù Ban này đã có nhiều lần nhắc nhở, đôn đốc và phê bình bằng văn bản.

Thậm chí, Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông đã yêu cầu Tổng thầu EPC phải trình tiến độ tổng thể, nếu không hoàn thành sẽ đề nghị thay thế Giám đốc dự án của Tổng thầu. Hàng loạt hạng mục đang thi công, chưa đạt được yêu cầu đề ra của tổng thể dự án, bao gồm: Tiến độ của cả 12 nhà ga, lao lắp dầm đường sắt chậm, xử lý khu kiến trúc - Depot, chậm thanh quyết toán cho nhà thầu phụ nên nợ đọng càng ngày càng tăng lên…

Lý giải về việc chậm, ông Yu Jiang - Giám đốc điều hành Dự án  cho rằng: tỷ lệ phần trăm thi công các hạng mục dự án đều không đạt yêu cầu so với cam kết, cùng với đó Tổng thầu EPC liên tục đưa ra những lí do “chần chừ” việc hoàn thành các hạng mục công trình và “xin” thêm thời gian thi công.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Trường kiên quyết: “Tôi không đồng ý. Tổng thầu liên tục xin gia hạn tiến độ, đặt ra các mốc thời gian quá dài để hoàn thành các hạng mục dự án. Dù không vướng mặt bằng nhưng tất cả đều rất chậm, chậm so với lời hứa của tổng thầu. Tôi không đồng ý với cách làm việc này, chậm nhất đến 30/3/2016 phải hoàn thành dự án và đến 30/6 thì đưa dự án vào khai thác”.

Tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông được gia hạn tiến độ nhiều lần.

Đây không phải lần đầu tiên nhà thầu dự án này thất hứa. Từ trước đó, tại các buổi làm việc với Bộ GTVT và Ban QLDA, lãnh đạo Công ty hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc và đều cam kết đẩy nhanh tiến độ và thực hiện các nội dung chậm nhất vào cuối tháng 3/2015.

Tuy nhiên, đến nay, hầu hết các cam kết này đều không được thực hiện đúng hạn. Tổng thầu vẫn chưa quyết liệt trong xử lý các tồn tại, vướng mắc, tiến độ dự án tiếp tục chậm trễ.

Bản thân Bộ trưởng Đinh La Thăng trong cuộc họp hồi đầu tháng 1/2015 đã nói thẳng: "Mỗi lần sự việc xảy ra, Tổng thầu lại nhận khuyết điểm nhưng đâu lại vào đấy. Tôi không tin lời hứa và nhận trách nhiệm của Tổng thầu nữa".

Quả đúng như lời Bộ trưởng, dự án vẫn chậm và tổng thầu lại tiếp tục có lý do và hứa.

Vẫn đòi thêm tiền

Liên quan đến vấn đề kinh phí, ông Lê Kim Thành - Tổng Giám đốc Ban QLDA đường sắt đã nói thẳng: EPC không có vốn lưu động mà phụ thuộc vào tiền thanh toán khối lượng của chủ đầu tư nên không thanh toán cho các nhà thầu phụ khiến nợ đọng tăng lên tính tới ngày 6/7 là khoảng 367 tỷ đồng, đã có nhà thầu phụ gửi văn bản đề nghị Ban QLDA cho vay tiền thì mới có thể tiếp tục thi công…

Đặc biệt theo phương án đã được phê duyệt xử lý lún trước đây, gói thầu này có trị giá 38 tỉ đồng. Tổng thầu EPC đã thay đổi phương pháp xử lý lún và cam kết sẽ không vượt quá 38 tỉ đồng, nếu vượt quá sẽ tự bỏ kinh phí ra làm.

Tuy nhiên, hiện kinh phí đội lên thành 70 tỉ đồng, và Tổng thầu lại đòi hỏi Ban Quản lý dự án Đường sắt phải trả tiền theo phương án này.

“Tổng thầu EPC cứ nại lý do kỹ thuật xử lý lún này kia, nhưng rõ ràng câu chuyện ở đây, chậm trễ là do chênh lệch kinh phí của gói thầu này. Trước kia, EPC cam kết không tăng kinh phí dù sử dụng phương pháp khác, nhưng nay lại đòi thanh toán với mức 70 tỉ đồng. Chúng tôi không thể trả tiền theo mức mới mà Tổng thầu đưa ra được”, ông Nguyễn Kim Thành thông tin.

Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường chủ trì cuộc họp giao ban Dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông.

Thứ trưởng Trường thì đề nghị Phó Tổng Giám đốc EPC ở lại Việt Nam để trực tiếp chỉ đạo điều hành dự án, có giải pháp mạnh hơn nhằm đẩy nhanh tiến độ và không để dự án chậm trễ hơn nữa.

"Tổng thầu EPC phải lập chi tiết các hạng mục lớn và toàn bộ dự án để làm căn cứ báo cáo Bộ GTVT, Cục 6 đường sắt Trung Quốc. Đối với việc tăng TMĐT dự án 250,6 triệu USD vốn tín dụng Trung Quốc, EPC phải báo cáo chi tiết tăng ở những hạng mục nào", Thứ trưởng Trường yêu cầu.

Ông Trường cũng thẳng thắn: "Tổng thầu không có tiền là không được, phải bơm tiền để làm dự án. Tổng thầu EPC và Cục 6 đường sắt Trung Quốc phải nhìn nhận dự án tích cực hơn để kết thúc dự án, không thất hứa quá nhiều.

Ban QLDA đường sắt phải thường xuyên họp với tất cả các nhà thầu Việt Nam để kiểm soát năng lực thi công, năng lực điều hành và năng lực tài chính, không trông chờ vào sự điều hành của Tổng thầu EPC.

Từ các cuộc họp sau không chấp nhận nói đến chậm tiến độ nữa, nếu nhà thầu phụ làm chậm thì Tổng thầu phải thay và chịu trách nhiệm” - Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường chốt lại cuộc họp./.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông được khởi công tháng 10.2011, cam kết hoàn thành vào cuối năm 2014, chạy thử toàn tuyến vào năm 2015 và quý 1/2015 sẽ vận hành chính thức. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc về mặt bằng, điều chỉnh vốn, dự án phải lùi tiến độ đến tháng 12.2015. Đầu năm 2015, sau hai sự cố tai nạn lớn, dự án lại được lùi thời hạn đến tháng 3.2016. Nhưng tới thời điểm này, mốc hoàn thành dự án lại được lùi tới 30.6.2015.

Cùng với những lùm xùm về tiến độ, tai nạn, dự án cũng có bị đội vốn rất lớn. Tổng mức đầu tư của dự án tăng thêm 315 triệu USD, lên 868,04 triệu USD so với dự kiến ban đầu là 552 triệu USD. Trong số 315 triệu USD tăng thêm, phần vốn vay ODA phía Trung Quốc tăng thêm 250,62 triệu USD, còn lại là vốn đối ứng phía VN (chủ yếu dành cho đền bù GPMB, chi phí quản lý dự án...). Lý do đội vốn được đưa ra là tăng chi phí xây dựng 146,3 triệu USD, chi phí thiết bị tăng 77 triệu USD, mua sắm đoàn tàu tăng hơn 19,4 triệu USD...