Tìm phương án xử lý gói hỗ trợ lãi suất 2%

Con số giải ngân mới đạt 0,2% tổng nguồn lực

Theo số liệu từ Bộ KH&ĐT, giải ngân các chính sách hỗ trợ đến tháng 1/2023 ước đạt 80.800 tỷ đồng. Trong đó, cho vay thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đạt 16.036 tỷ đồng, hỗ trợ lãi suất 878 tỷ đồng. Hỗ trợ tiền thuê nhà đạt 3.744 tỷ đồng. Hỗ trợ 2% lãi suất đạt hơn 134 tỷ đồng. Giảm thuế, phí, lệ phí 52.623 tỷ đồng. Hỗ trợ chi phí cơ hội thông qua gia hạn thời gian nộp thuế, tiền thuê đất là 7.400 nghìn tỷ đồng.

Về chi đầu tư phát triển, trong tổng số vốn 176.000 tỷ đồng, Thủ tướng Chính phủ đã giao 147.138 tỷ đồng (94 nhiệm vụ, dự án). 129 dự án với số vốn 14.710 tỷ đồng đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

Đối với số vốn 14.151 tỷ đồng còn lại, các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, đang lấy ý kiến để trình Thủ tướng Chính phủ là 9.605 tỷ đồng. Các dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư là 1.214 tỷ đồng và dự án chưa được thông báo vốn là 3.332 tỷ đồng.

Bộ KH&ĐT đề nghị, NHNH cần dự kiến khả năng thực hiện, số tiền có thể giải ngân và đề xuất phương án xử lý số tiền còn lại.

Cùng với đó, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 sau khi sử dụng để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động còn dư 2.856 tỷ đồng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chưa đề xuất cụ thể phương án xử lý. Ngoài ra, còn 14.151 tỷ đồng kế hoạch vốn của chương trình chưa được Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trường hợp không giao kế hoạch trước ngày 31/3 sẽ không được tiếp tục thực hiện.

Trước tình hình này, Bộ KH&ĐT đề nghị NHNN báo cáo Chính phủ về việc sửa đổi quy định tại Nghị định số 31 theo hướng đơn giản hóa quy trình, thủ tục, điều kiện cho vay, tạo điều kiện đẩy mạnh triển khai, hỗ trợ DN tiết giảm chi phí vay,

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần báo cáo Chính phủ về số tiền còn dư sau khi thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động, đề xuất phương án xử lý. Đối với việc phân bổ số vốn 14.151 tỷ đồng còn lại chưa được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, Bộ KH&ĐT đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Y tế các bộ liên quan sớm có ý kiến đối với danh mục các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư của các bộ, địa phương

Bên cạnh đó, Bộ KH&ĐT cũng đề nghị, đối với số vốn 3.332 tỷ đồng, đề nghị Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương liên quan khẩn trương hoàn thiện chủ trương đầu tư của các dự án sau khi được Thủ tướng Chính phủ thông báo dự kiến kế hoạch vốn gửi Bộ KH&ĐT trước ngày 28/2/2023.

Sớm ban hành quy chế kiểm tra khoản vay hỗ trợ lãi suất 2%

Trước đó, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng có ý kiến về vấn đề này. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến từ cộng đồng DN, VCCI cho rằng, minh bạch hóa các quy định, quy chế trong cho vay hỗ trợ lãi suất chính là tạo điều kiện tối đa giúp DN sớm tiếp cận được các khoản vay ưu đãi từ Chính phủ.

Khi đó, NHNN cho biết, việc triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất theo quy định tại Nghị định 31/2022/NĐ-CP và Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 312022/NDd-CP đang gặp phải một số khó khăn, vướng mắc, như: Khách hàng e ngại thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; quy định điều kiện hỗ trợ “có khả năng phục hồi” và một số hộ kinh doanh lại không có đăng ký kinh doanh.

Nghị định này mới chỉ quy định theo hướng NHNN và Tổ công tác liên ngành có quyền kiểm tra khoản vay được hỗ trợ lãi suất, tổ công tác liên ngành làm việc theo quy chế do NHNN ban hành.

Vì thế, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung một số nội dung như: Sớm ban hành quy định về nguyên tắc hoạt động kiểm tra của NHNN và Tổ công tác liên ngành để tránh sự chồng chéo, trùng lặp với các hoạt động thanh tra, kiểm tra khác, hạn chế tối đa chi phí thời gian cho khách hàng. Cùng với đó, hoạt động kiểm tra của NHNN và tổ công tác được tiến hành chủ yếu tại các ngân hàng thương mại. Chỉ khi nào việc kiểm tra tại các ngân hàng thương mại phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì các cơ quan này mới tiến hành kiểm tra khách hàng và chỉ nhằm bảo đảm việc tuân thủ quy định về hỗ trợ lãi suất, không bao gồm các phạm vi khác.

Đối với vấn đề hộ kinh doanh không đăng ký kinh doanh, hiện nay Nghị định 01/2021/NĐ-CP đang miễn đăng ký kinh doanh đối với hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp. Trong khi đó, Điều 2.2.a của Nghị định 31/2022/NĐ-CP đang yêu cầu hộ kinh doanh trong các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản phải có đăng ký kinh doanh thì mới được hưởng hỗ trợ lãi suất.

Quy định này vô hình chung đã loại bỏ gần như toàn bộ các hộ kinh doanh nông nghiệp ra khỏi diện được hưởng ưu đãi lãi suất, trong khi đây lại là lĩnh vực tương đối bền vững trong bối cảnh kinh tế vĩ mô nhiều biến động như hiện nay.

Do đó, VCCI đã đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu phương án riêng đối với các hộ kinh doanh nông, lâm, ngư nghiệp được phép tiếp cận hỗ trợ lãi suất mà không cần có đăng ký kinh doanh.