Những "bí ẩn" về dự án Chợ đầu mối rau, quả tại Hải Phòng

Dự án bị tuýt còi

Trước những lùm xùm của Dự án Chợ đầu mối rau, quả tại phường Sở Dầu (quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng) một loạt cán bộ quận Hồng Bàng bị kỷ luật. Theo chỉ đạo của UBND thành phố Hải Phòng, cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đã vào cuộc, tiến hành xác minh làm rõ những sai phạm của dự án.

Theo đó, cơ quan Công an yêu cầu quận Hồng Bàng cung cấp hồ sơ quá trình thực hiện triển khai các quyết định của UBND thành phố đối với Dự án Chợ đầu mối rau, quả. Đồng thời đặt câu hỏi về việc quận Hồng Bàng đã triển khai thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố về xử lý sai phạm và việc tháo dỡ các hạng mục công trình xây dựng không đúng với cơ cấu sử dụng đất tại dự án này ra sao. Căn cứ nào để UBND quận Hồng Bàng tạm giao mặt bằng cho Công ty TNHH Phương Nghĩa - chủ đầu tư dự án quản lý, sử dụng đất khi thành phố chưa thực hiện giao, cho thuê đất?

Cơ quan Công an cũng yêu cầu UBND quận Hồng Bàng cung cấp hồ sơ, tài liệu, sơ đồ quy hoạch sử dụng đất Chợ đầu mối rau quả phường Sở Dầu mà UBND thành phố Hải Phòng và UBND quận Hồng Bàng đã phê duyệt.

Ngày 1/6, tại họp kỳ thứ 19 của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hải Phòng, hàng loạt cá nhân liên quan đến dự án này đã bị nêu tên và xem xét kỷ luật. Cụ thể, Ban Thường vụ quận ủy Hồng Bàng bị khiển trách do vi phạm quy chế làm việc, thiếu chỉ đạo kiểm tra, giám sát để xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng tại Dự án Chợ đầu mối rau, quả phường Sở Dầu. Những sai phạm này để lại hậu quả khó khắc phục, làm ảnh hưởng đến uy tín của quận ủy, gây dư luận không tốt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Những cá nhân bị kỷ luật là ông Tô Đình Đại - nguyên Phó Bí thư Quận uỷ, nguyên Chủ tịch UBND quận Hồng Bàng và ông Nguyễn Văn Trường - Trưởng phòng Quản lý đô thị quận Hồng Bàng chịu hình thức kỷ luật cảnh cáo. 

Ông Dương Đình Ổn - Phó Bí thư Quận uỷ, Chủ tịch UBND quận Hồng Bàng; bà Hoàng Thị Nhẫn - Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hồng Bàng; ông Lê Văn Cầu - nguyên Trưởng phòng TN&MT quận Hồng Bàng; ông Trần Quang Hưng - Giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất quận Hồng Bàng cùng nhận mức hình thức kỷ luật khiển trách.

Sai phạm chồng chéo sai phạm

Chợ đầu mối rau, quả tại phường Sở Dầu (quận Hồng Bàng) là dự án do công ty TNHH Phương Nghĩa làm chủ đầu tư với tổng số vốn là hơn 400 tỷ đồng. Dự án được xây dựng trên diện tích 3,85ha và được kỳ vọng là chợ nông sản lớn nhất Hải Phòng, đồng thời trở thành trung tâm trao đổi, buôn bán các sản phẩm nông nghiệp lớn của phía Bắc.

Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, ngay khi chưa được bàn giao đất, chưa có giấy phép xây dựng… chủ đầu tư đã vội vàng thi công hoàn thiện dự án rồi ký kết hợp đồng cho các tiểu thương thuê lại và đi vào hoạt động.

Cụ thể, ngày 26/12/2012, UBND TP Hải Phòng cũng đã ra quyết định số 2275/QĐ/UBND về việc phê duyệt Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 Chợ đầu mối và khu nhà ở phục vụ tái định cư tại chỗ và tái định cư Dự án Khu đô thị xi măng Hải Phòng (phần sử dụng đất); Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Chợ đầu mối thành phố tại phường Sở Dầu, quận Hồng Bàng.

Theo nội dung quyết định đây là công trình dịch vụ đô thị với chức năng là chợ đầu mối tổng hợp cho các mặt hàng: Rau, củ quả, thủy sản, thịt gia súc, gia cầm… của thành phố và các vùng lân cận. Dự án được quy hoạch sử dụng đất gồm đất chợ đầu mối, đất chợ chính, đất quảng trường chợ, đất cây xanh và cây xanh cách ly.

Đến ngày 2/6/2017, tại Công văn số 258/QĐ - UBND, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng ra Quyết định Chủ chương đầu tư dự án với thời gian hoạt động là 50 năm. Nội dung dự án đầu tư có các hạng mục như: Chợ chính, chợ ngoài trời, khu nhà dịch vụ, nhà điều hành, khu vực bãi đỗ xe, nhà kho tổng hợp, kho lạnh, khu kỹ thuật. 

Một điều lạ lùng là Quyết định này đã thay đổi quy hoạch dự án so với phê duyệt ban đầu nhưng không có lý do?

Ngoài ra, theo thiết kế dự kiến Chợ đầu mối rau, quả gồm 6 phân khu khai thác chính bao gồm: Khu chợ hoa quả; khu chợ rau củ; khu thực phẩm tươi sống có điều hòa (đông lạnh); khu chợ hải sản tươi sống; khu chợ hải sản khô; khu ki ốt giới thiệu sản phẩm xung quanh chợ. Nhưng lạ lùng thay, bên cạnh việc xây dựng các khu chợ thực phẩm, chủ đầu tư còn xây "thừa" 149 căn nhà 3 tầng liền kề dạng shophouse. Những căn nhà này có mức giá từ 1,5 - 2,5 tỷ đồng/căn tùy theo từng vị trí. 

Những căn nhà "khủng" như thế này được xây dựng một cách ngang nhiên, công khai suốt 2 năm trời như vậy nhưng phường Hồng Bàng - đơn vị trực tiếp kiểm tra việc xây dựng trên địa bàn lại không hay biết gì?

Chưa dừng lại ở đó, thủ tục đất đai liên quan đến dự án cũng chưa được hoàn thành và chuyển đổi, chủ đầu tư chưa được giao đất hay cho thuê nhưng dự án đã được xây dựng một cách nhanh chóng ngay khi có Quyết định chủ trương đầu tư của thành phố, bấp chấp vấn đề có vi phạm luật hay không. 

Ngay tới giấy tờ, thủ tục cơ bản nhất là giấy phép xây dựng, dự án cũng chưa được cấp phép, nhưng không rõ dựa vào căn cứ nào UBND quận Hồng Bàng tạm giao mặt bằng cho công ty TNHH Phương Nghĩa để công ty này xây dựng dự án này.

Điều đáng nói, đây là dự án không phép nên mặc nhiên nó là dự án “chui”, vậy ai sẽ là người chịu trách nhiệm về việc giám sát, kiểm tra quá trình xây dựng để đảm bảo Dự án Chợ đầu mối rau, quả này đủ điều kiện để đi vào hoạt động. Việc xây dựng không phép của công ty Phương Nghĩa không chỉ phá vỡ quy hoạch của TP Hải Phòng mà nó còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn tính mạng và cuộc sống của những tiểu thương buôn bán tại đây.

Một dự án sai phạm nghiêm trọng có thể ảnh hưởng tới tính mạng của người dân như vậy nhưng lại được các cấp chính quyền, cụ thể ở đây là quận Hồng Bàng “lờ đi”, “bật đèn xanh” cho công ty Phương Nghĩa “tung hoành”.

Chỉ khi bị các đơn vị chức năng phát hiện ra sai phạm, ngày 8/11/2019, UBND quận Hồng Bàng mới ra Quyết định Xử phạt vi phạm hành chính đối với công ty Phương Nghĩa với một lỗi duy nhất – Tổ chức thị công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép.

Cũng trong Quyết định này, UBND quận Hồng Bàng còn ghi rõ: “Các tình tiết tăng nặng (nếu có): Không”. Như vậy, không rõ do năng lực yếu kém hay vì lý do gì, quận Hồng Bàng đã kiểm tra rất chặt chẽ nhưng vẫn không phát hiện ra thêm bất kỳ sai phạm nào của dự án này dù chủ đầu tư xây dựng khi chưa được giao đất, sai quy hoạch và xây thừa 149 căn nhà 3 tầng giống shophouse?

Và tất nhiên theo kết luận của quận, dự án này chỉ bị sai phạm về giấy phép xây dựng nên theo luật chủ đầu tư chỉ bị áp dụng hình thức xử phạt "rất bèo" là 40 triệu đồng.

Sau đó, quận Hồng Bàng tiếp tục ra 2 lần thông báo về việc thực hiện biện pháp buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm nhưng công ty Phương Nghĩa ngang nhiên không thực hiện. Phóng viên cũng đã nhiều lần liên hệ với Giám đốc doanh nghiệp này – ông Đào Mạnh Toàn nhưng đều bị từ chối hoặc nói “nhầm số”.