Năm 2019, cuộc đua xuất khẩu gạo sẽ khốc liệt hơn

Sụt giá mạnh đầu năm

Theo đại diện Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), bước sang năm 2019, thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đã ghi nhận sự quay đầu sụt giảm giá mạnh. Từ trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, giá lúa gạo tại thị trường nội địa trong vụ Đông Xuân 2018 - 2019 đã sụt giảm mạnh so với vụ Đông Xuân 2017 - 2018. Tại một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, giá lúa giảm mạnh, cụ thể: Lúa IR 50404 tươi hiện có giá 4.500 - 4.600 đồng/kg, giảm 500 - 700 đồng/kg; lúa Đài Thơm 8 từ 5.500 - 5.600 đồng/kg, giảm xuống còn 4.900 - 5.000 đồng/kg… Trong khi đó, giá chào xuất khẩu gạo cũng sụt giảm mạnh, từ mức trên 400 USD/tấn (gạo 5% tấm) giảm xuống chỉ còn 340 USD/tấn.

Đại diện VFA cho rằng, do nhu cầu thị trường nhập khẩu yếu, trong khi áp lực tiêu thụ vụ lúa Đông Xuân 2018 - 2019 gia tăng là nguyên nhân chủ yếu khiến giá lúa gạo sụt giảm.

Hình minh họa.

Cạnh tranh khốc liệt hơn

Các nhà xuất khẩu gạo của Thái Lan có thể dự báo một cuộc cạnh tranh khốc liệt hơn vào năm tới khi các quốc gia thu mua lớn giảm khối lượng nhập hàng, còn những quốc gia xuất khẩu gạo tăng cường đưa gạo ra thị trường quốc tế.

Ông Charoen Laothammatas, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, cho biết Ấn Độ được dự báo sẽ giữ vững vai trò dẫn dầu trong hoạt động xuất khẩu gạo toàn cầu vào năm 2019, tiếp theo là Thái Lan, Việt Nam, Pakistan, Myanmar và Mỹ.

Trung Quốc cũng dự kiến ​​sẽ trở thành một nhân tố chủ chốt trên thị trường gạo thế giới trong năm tới, với lượng dự trữ khổng lồ tại đại lục.

"Năm nay, Philippines và Indonesia đã nhập khẩu rất nhiều để đảm bảo an toàn tiêu thụ gạo của họ và ngăn chặn giá gạo tăng cao hơn. Indonesia ước tính nhập khẩu không dưới 3 triệu tấn trong năm nay, trong khi nhập khẩu gạo của Philippines dự kiến ​​vượt mức 2,5 triệu tấn do thời tiết xấu. Chúng tôi dự báo hai quốc gia này sẽ giảm lượng gạo mua vào trong năm tới", ông Charoen nói.

Đầu tư mở rộng thị trường

Theo đại diện Bộ Công Thương, năm 2018, gạo Việt xuất khẩu ước đạt 6,15 triệu tấn với kim ngạch 3,2 tỷ USD, tăng 6% về lượng và 20% về giá trị so với năm 2017. Điều này cho thấy các DN đã tích cực chủ động trong việc thay đổi cơ cấu gạo xuất khẩu từ gạo thường sang gạo cao cấp như gạo thơm, gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ... để tăng giá trị. Đây cũng là hướng đi mà Việt Nam cần phát triển cho hạt gạo trong thời gian tới.

Tuy nhiên, theo dự báo của nhiều chuyên gia kinh tế, năm 2019, thị trường xuất khẩu gạo sẽ cạnh tranh khốc liệt do Thái Lan chào bán ở mức giá thấp, Trung Quốc tiếp tục áp thuế nhập khẩu gạo ở mức cao. Do đó, điều quan trọng với ngành lúa gạo Việt Nam là phải nâng cao chất lượng hạt gạo. Bên cạnh đó, chính sách đất đai cần phải sửa đổi để xây dựng vùng nguyên liệu rộng lớn, đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất. Đồng thời, tiếp tục quảng bá đưa thương hiệu gạo quốc gia Việt Nam ra thị trường thế giới bằng cách tăng khả năng nhận diện thương hiệu gạo Việt Nam.

Cùng với những tháo gỡ về chính sách, thị trường từ phía Nhà nước và các bộ, ngành thì các DN cần liên kết với nông dân để hình thành chuỗi sản xuất khép kín, đồng thời tiếp tục đầu tư tìm kiếm, mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.