Lời giải cho bài toán nhu cầu vốn của người dân

Các chuyên gia về tài chính ngân hàng đều có chung nhận định, để hạn chế tình trạng tín dụng đen đang hoành hành khắp nơi, gây nhiều hệ lụy đau lòng cho xã hội từ vùng nông thôn đến thành phố, cần phát triển tài chính tiêu dùng để giải bài toán nhu cầu vốn cho người dân.

Vì vậy, tài chính tiêu dùng cần được tạo điều kiện thuận lợi bằng hành lang pháp lý thông thoáng để có thể phát triển vững chắc.

Vì sao tín dụng đen vẫn len lỏi khắp nơi?

Dù đã có sự vào cuộc và phối hợp chặt chẽ giữa công an, các cơ quan quản lý, ngân hàng cùng các công ty tài chính nhưng tín dụng đen vẫn len lỏi khắp các thôn xóm, ngóc ngách.

Khách hàng của tín dụng đen vô cùng đa dạng, có cả các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, các hộ kinh doanh cá thể, hộ nghèo, đối tượng sinh viên, đối tượng chơi cờ bạc, lô đề…

Ông Nguyễn Thanh Phúc, Phó Tổng giám đốc Công ty FE Credit.

Tại Tọa đàm “Phát triển Tín dụng tiêu dùng - Giải pháp đẩy lùi tín dụng đen” diễn ra mới đây, ông Nguyễn Thanh Phúc, Phó Tổng giám đốc Công ty FE Credit cho biết, gần nửa dân số Việt Nam đang đối mặt với các rào cản khi tiếp cận với các dịch vụ tài chính. Tỷ lệ này rơi vào phân khúc khách hàng có thu nhập trung bình – thấp, không có tài sản thế chấp, không chứng minh được thu nhập và dưới chuẩn cho vay của các ngân hàng thương mại.

Ngoài ra, thị trường nông thôn, vùng ven với khoảng 60 triệu dân vẫn còn đang bị bỏ ngỏ do các tổ chức tín dụng vẫn chưa có nhiều cơ hội tiếp cận với khách hàng này.

Cũng theo ông Phúc: “Nhu cầu vay rất lớn trong khi người dân bị giới hạn trong việc tiếp cận tín dụng tiêu dùng thông qua các kênh chính thống đã vô tình tạo nên một thị trường màu mỡ cho tín dụng đen khai thác".

Đánh giá dưới góc độ nguồn vốn và nhu cầu của người dân, ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, gần đây, tín dụng đen đã bùng phát mạnh mẽ ở nước ta. Điều này cho thấy nhu cầu về các khoản vay nhỏ, cấp bách của người dân rất lớn, trong khi các khoản cho vay truyền thống chưa thể đáp ứng được.

Lý giải về nguyên nhân tín dụng đen vẫn có “đất sống”, Đại tá Phạm Văn Tám, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an cho biết, các gói tín dụng vay và các thủ tục để người dân tiếp cận với hệ thống ngân hàng chưa phổ biến; các sản phẩm tài chính của các tổ chức tín dụng còn chưa rộng khắp và chưa thuận tiện để tiếp cận chính là nguyên nhân khiến cho “tín dụng đen” hoành hành khắp nơi.

Đẩy lùi tín dụng đen bằng phát triển tín dụng tiêu dùng

Bàn về giải pháp đẩy lùi tín dụng đen, các chuyên gia đều chung quan điểm, tìm ra giải pháp tăng hạn mức cho vay tiêu dùng sẽ đáp ứng tốt nhu cầu vay vốn của người dân, góp phần ngăn chặn tín dụng đen.

TS. Nguyễn Đức Độ, Học viện Tài chính nhận định, cho vay tiêu dùng thực sự có nhiều mặt tích cực nên cần nhìn nhận khách quan và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển.

“Vay tiền ngân hàng thì yên tâm về mặt thủ tục pháp lý nhưng liệu ngân hàng có cung cấp các gói vay chỉ 1 - 2 triệu đồng hay không? Lãi suất vay tiêu dùng của ngân hàng cũng không hề thấp, thủ tục lại phức tạp. Trong khi đó, dịch vụ cho vay tiêu dùng của các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, hệ thống bán lẻ… lại đáp ứng được nhu cầu vay với thủ tục đơn giản hơn ngân hàng”, ông Độ chỉ rõ.

Tăng hạn mức cho vay tiêu dùng sẽ đáp ứng tốt nhu cầu vay vốn của người dân, góp phần ngăn chặn tín dụng đen.

Cũng theo TS. Nguyễn Đức Độ, để cho vay tiêu dùng có thể phát triển tương xứng với tiềm năng và nhu cầu của thị trường, nên để bên vay và bên cho vay thỏa thuận lãi suất theo thị trường.

“Nếu áp trần lãi suất cho dịch vụ này thì thị trường không phát triển được. Mục tiêu của tổ chức tài chính là lợi nhuận chứ không thể yêu cầu họ cho vay như làm “từ thiện”. Vì thế, cần có sự kiểm soát của Nhà nước từ góc độ pháp luật để họ cũng có lợi mà người dân không bị đe dọa thiệt hại lớn”, ông Độ nói.

Cùng quan điểm với ông Độ, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV nhấn mạnh các giải pháp để phát triển tài chính tiêu dùng như tăng giáo dục tài chính, nâng cao hiểu biết của người dân về các dịch vụ cho vay tiêu dùng, đặc biệt phải hoàn thiện hệ thống pháp luật, điều này cần sự phối hợp của các cơ quan bộ ngành liên quan.

Để tài chính tiêu dùng phát triển bền vững cần nhận được sự quan tâm và tạo điều kiện với hành lang pháp lý thông thoáng. Ngân hàng Nhà nước cũng nên nghiên cứu kỹ để có một hạn mức tín dụng đủ rộng cho các công ty tài chính phát triển.

Bà Nguyễn Thùy Dương, Phó Tổng giám đốc phụ trách khối Dịch vụ tài chính (EY Việt Nam) cho rằng, các công ty tài chính cần tận dụng sức mạnh của công nghệ.

“Thời đại cách mạng 4.0 sẽ giúp các công ty tài chính tiếp cận và mang lại các trải nghiệm thú vị cho khách hàng, đồng thời khắc phục tình trạng thiếu hụt thông tin của người vay hiện nay", bà Thùy Dương phân tích.