Hướng đi nào cho ngành thép 6 tháng cuối năm 2022?

Nửa 6 tháng cuối năm, ngành thép cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực từ các biện pháp bảo hộ mà Liên minh châu Âu (EU) áp đặt. EU gần đây đã bổ sung Việt Nam vào nhóm “các nước khác” với hạn ngạch nhập khẩu dành cho nhóm này là 2,1 triệu tấn thép mạ kẽm nhúng nóng (HDG) từ ngày 1/7/2021 đến ngày 30/6/2022, và tăng 4%/năm trong hai năm tới...

Thị trường xuất khẩu yếu đi và giá thép suy giảm được cho là những nhân tố khiến cho lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp thép như Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim,…. đi xuống trong năm 2022 sau khi lập kỷ lục trong năm 2021.

Giữa tháng 5/2022, hàng loạt doanh nghiệp sản xuất thép trong nước như Hòa Phát, Việt Ý, Việt Đức, Thái Nguyên… đã thông báo hạ giá mặt hàng này. Cụ thể, Công ty Thép Tung Ho Việt Nam giảm 500.000 đồng/tấn thép thanh vằn và thép cuộn tròn trơn.

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Thế giới (WSA), tổng sản lượng thép toàn cầu 5 tháng đầu 2022 là xấp xỉ 792 triệu tấn, giảm 6,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng Trung Quốc đóng góp gần 55% sản lượng cả thế giới.

Hầu hết quốc gia trong top 10 ngành thép thế giới ghi nhận lượng thép thô xuất xưởng giảm so 5 tháng đầu 2021, Ấn Độ là ngoại lệ duy nhất.

Tại Việt Nam, ước tính nhu cầu 5 tháng đầu năm giảm khoảng 6% so với cùng kỳ. Sau khi tăng 15% trong quý I do nhu cầu bị dồn nén, sản lượng tiêu thụ thép thành phẩm trong nước (bao gồm thép xây dựng, tôn mạ và thép ống) trong tháng 4 và tháng 5 đã giảm khoảng 32%.

Nhu cầu yếu hơn đáng kể có thể là do sự kết hợp của ba yếu tố như: Giá thép cao, cùng với sự gia tăng của các chi phí vật liệu xây dựng khác khiến hoạt động xây dựng bị đình trệ; Lo ngại về việc giá thép tạo đỉnh khiến các nhà phân phối tạm dừng việc dự trữ hàng tồn kho, và cuối cùng là các chính sách quản lý siết chặt hơn dòng vốn vào lĩnh vực bất động sản.

Giá thép xây dựng tại Việt Nam đã giảm khoảng 11% so với mức đỉnh vào tháng 3, trong khi giá thép cuộn cán nóng (HRC) cũng giảm 25% so với đỉnh vào đầu tháng 4, theo diễn biến của giá thép thế giới. Trên thị trường tương lai quốc tế, giá HRC hiện nay đã giảm về mức cuối năm 2020.

Sản lượng xuất khẩu thép thành phẩm của Việt Nam đạt mức tăng trưởng đáng khích lệ là 13% trong 5 tháng đầu năm nay. Tuy nhiên, kênh xuất khẩu vẫn có xu hướng chững lại trong những tháng gần đây, đặc biệt trong mảng tôn mạ, với sản lượng hàng tháng thấp hơn khoảng 30% so với mức đỉnh trong quý IV/2021.

Sản lượng tôn mạ đi xuống do nhu cầu giảm ở các thị trường xuất khẩu chủ chốt (đặc biệt là Mỹ và EU), những thị trường mà trong điều kiện thuận lợi từng chiếm 60-70% sản lượng xuất khẩu tôn mạ của Việt Nam.

Các công ty tôn mạ như Tập đoàn Hoa Sen (Mã: HSG) và Nam Kim (Mã: NKG) đã nhận được đơn đặt hàng xuất khẩu thực hiện cho đến cuối tháng 7 và tháng 8 với sản lượng khoảng 60.000 tấn/tháng.

Tuy nhiên, việc các đơn hàng xuất khẩu chỉ được ký trước 1- 2 tháng cho thấy xu hướng hạ nhiệt so với giai đoạn trước khi các công ty ký trước khoảng 3-4 tháng, SSI cho hay. Sản lượng tiêu thụ tôn mạ của cả Hoa Sen và Nam Kim trong tháng 5 đều thấp hơn tháng 4.

Có thể nửa 6 tháng cuối năm cũng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực từ các biện pháp bảo hộ mà Liên minh châu Âu (EU) áp đặt. EU gần đây đã bổ sung Việt Nam vào nhóm “các nước khác” với hạn ngạch nhập khẩu dành cho nhóm này là 2,1 triệu tấn thép mạ kẽm nhúng nóng (HDG) từ ngày 1/7/2021 đến ngày 30/6/2022, và tăng 4%/năm trong hai năm tới.

Theo EU, sản lượng xuất khẩu HDG của Việt Nam sang Châu Âu ước đạt 979.000 tấn vào năm 2021. Với điều chỉnh này, xuất khẩu từ Việt Nam sang EU có thể sẽ giảm trong thời gian tới.

Tuy nhiên, đóng góp từ thị trường EU đối với xuất khẩu thép Việt Nam cũng đã giảm so với giai đoạn trước do giá thép EU tụt dốc đáng kể trong những tháng gần đây. Cụ thể, giá HRC tại EU từng tăng vọt 56% khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu, nhưng hiện đã điều chỉnh khoảng 35% về dưới mức trước khi căng thẳng xảy ra.