Con số báo động: 93% thủ phạm xâm hại trẻ là người quen

Ngày 11/5, trường THCS Lê Qúy Đôn, quận 3, TP.HCM đã tổ chức buổi tọa đàm “Nhận biết và xử lý vấn đề lạm dụng tình dục trẻ em trong môi trường học đường” với sự tham dự của hơn 50 chuyên viên tâm lý, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, phụ huynh và học sinh.

Nói về lý do của buổi tọa đàm, ông Phạm Đăng Khoa, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, tọa đàm nhằm cung cấp hiểu biết pháp luật và kiến thức tâm lý nền tảng về "Lạm dụng tình dục trẻ em" cho mọi người. Đồng thời, đây cũng chính là dịp trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong việc giáo dục học sinh kỹ năng tự bảo vệ trước vấn nạn xâm hại trẻ em.

Theo thống kê chi tiết của Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an, từ năm 2014-2016 số liệu tại Việt Nam cho thấy có hơn 4.100 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Hơn 80% trẻ bị xâm hại được trình báo là nữ. Trẻ dưới 6 tuổi là 278 em, trẻ từ 6 đến 13 tuổi là 1.333 em, trẻ từ 13 đến 16 tuổi là hơn 2.500 em. Trong đó có khoảng 30% trẻ bị xâm hại tình dục nhiều lần, khoảng 11% nạn nhân là trẻ bỏ học, sống lang thang.

Điều đáng nói là có đến 93% thủ phạm gây ra các vụ xâm hại là người quen, trong đó 47% là họ hàng, người trong gia đình. Riêng năm 2018 đã xảy ra 1.547 vụ với 1.579 nạn nhân.

Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, Chi hội trưởng Chi hội luật sư, Hội Bảo vệ quyền trẻ em TP.HCM chia sẻ kinh nghiệm bảo vệ trẻ em. (Ảnh: Báo Sài Gòn Giải phóng).

Tại buổi tọa đàm, luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, Chi hội trưởng Chi hội luật sư, Hội Bảo vệ quyền trẻ em TP.HCM cho biết, nhiều vụ xâm hại trẻ em diễn ra thời gian gần đây cho thấy rất nhiều vụ sau khi xảy ra từ vài ngày đến một tuần gia đình mới hay biết. Dù hiện nay pháp luật đã quy định rất rõ ràng, các hội, đoàn đều thiết lập đường dây nóng nhưng các vụ xâm hại diễn biến ngày càng phức tạp. Nguyên nhân chủ yếu là do bản thân các em chưa hiểu đúng và đủ về quyền của mình, trong đó có 4 quyền cơ bản là quyền sống còn, quyền tham gia, quyền bảo vệ và quyền phát triển. Thậm chí, "ngay cả cha mẹ các em, thầy cô trên lớp cũng không nắm rõ các quyền mà con hoặc học sinh của mình được hưởng", luật sư cho hay.

Trung tá Nguyễn Đào Minh Huy, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP.HCM cung cấp thông tin là là khi đặt câu hỏi "Bắt đầu từ độ tuổi nào học sinh phải chịu trách nhiệm hành sự khi phạm tội" thì đa số học sinh ở các trường phổ thông đều trả lời là 16 hoặc 18 tuổi. Trong khi theo quy định của Luật Hình sự, trẻ em đủ 14 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội. Kể cả trường hợp trẻ chưa đủ 14 tuổi, khi có hành vi phạm tội tuy không bị xử lý hình sự nhưng vẫn chịu xử lý bằng nhiều hình thức khác.

Cô Huỳnh Mai, chuyên viên tâm lý, Trường THCS Lê Quý Đôn cho rằng, bên cạnh việc quan tâm, đồng hành và chia sẻ khi trẻ gặp khó khăn, phụ huynh và nhà trường cần quan tâm sau khi tiến hành công tác kiện tụng, xử lý, trẻ được và mất những gì.

Thạc sĩ Nguyễn Hồng Ân, giảng viên trường Đại học Hoa Sen nhìn nhận, số lượng các vụ xâm hại ngày càng nhiều, nguyên nhân là do sự hiểu biết cũng như chủ quan của các bậc làm cha làm mẹ. "Nhưng điều khiến tôi băn khoăn làm sao để trẻ bị xâm hại nói ra điều đó mới là quan trọng", ông Ân bày tỏ.

Cũng theo ông Ân, khi trẻ bị xâm hại, bản thân trẻ rất đau đớn và bị tổn thương trầm trọng. Thế nhưng khi trẻ đã cố gắng nói ra sự việc trên với bố mẹ thì nhiều trường hợp lại bị mắng xối xả. Đó có thể là phản ứng tự nhiên của một người làm cha, làm mẹ khi nghe tin sét đánh về con mình. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không biết chính điều đó sẽ khiến con sợ, bị khủng hoảng, “co mình lại” và không muốn chia sẻ gì nữa.

“Đáng lẽ việc nên làm lúc đó là cha mẹ nên cho con hiểu rằng đó không phải là lỗi của con. Hãy vỗ về, an ủi, xóa tan đi cảm giác tội lỗi trong con và cho con thấy rằng đó chỉ là một tai nạn và nhanh chóng đưa trẻ đến các chuyên gia tâm lý. Các chuyên gia sẽ biết cách trao đổi, trò chuyện với trẻ”, ông Ân đưa ra lời khuyên.