Xăng dầu giả - doanh nghiệp và người tiêu dùng cần chủ động phát hiện tố giác!

Còn tình trạng xăng dầu kém chất lượng, xăng dầu giả

Đây là thông tin được đưa ra tại tọa đàm “Xăng dầu giả, thiệt hại thật”, do Cổng TTĐT Chính phủ vừa tổ chức.

Bên cạnh xăng dầu chính ngạch nhập khẩu đã qua kiểm tra chất lượng, hiện nay xăng dầu sản xuất trong nước được chứng nhận hợp quy là bảo đảm chất lượng; sản lượng xăng dầu sản xuất trong nước đáp ứng khoảng 80-90% nhu cầu thị trường.

Ông Trần Quốc Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ KH&CN cho biết, qua công tác quản lý cho thấy thấy xăng dầu nhập khẩu chính ngạch đã qua kiểm soát chất lượng và xăng dầu của các cơ sở sản xuất đã thực hiện chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy và thực hiện đầy đủ các yêu cầu của pháp luật về quản lý đo lường chất lượng thì đảm bảo chất lượng để đưa ra thị trường. Từ năm 2017 đến nay, xăng dầu được nhập khẩu chính ngạch, sản xuất bảo đảm chất lượng đưa ra lưu thông là trên 36 tỷ triệu lít.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, trên thị trường vẫn còn tình trạng xăng dầu kém chất lượng, thậm chí là xăng dầu giả do tình trạng gian lận trong kinh doanh và pha chế trái phép diễn ra trên thị trường.

Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công thương cho hay, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại mặt hàng xăng dầu diễn biến tương đối phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi. Gần đây nhất, năm 2019, CA tỉnh Đắk Nông đã triệt phá đường dây pha chế xăng giả, lấy xăng pha với chất dung môi, hòa chất tạo màu để tạo thành xăng A95 và E5 bán ra thị trường. Đây là vụ việc rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh, có thể gây ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao và gây thất thu cho Nhà nước.

Từ đầu năm 2018 trở lại đây, quản lý thị trường đã xử lý rất nhiều vụ việc liên quan đến xăng dầu (khoảng 5.000 vụ việc) và xử lý vi phạm hơn 1.000 vụ việc, tước quyền sử dụng 37 giấy phép kinh doanh, tịch thu 6 cột bơm và một cây xăng.

“Địa bàn gian lận thương mại xăng dầu hiện nay tương đối phổ biến như một số địa phương khu vực miền Tây Nam Bộ, khu vực Trung Bộ và lác đác một số tỉnh khu vục phía Bắc. Qua công tác kiểm tra 2 năm qua, chúng tôi phát hiện các hành vi vi phạm điển hình như sau: Thứ nhất, bán xăng dầu ngoài hệ thống. Thứ hai, kinh doanh xăng dầu khi giấy chứng nhận bán lẻ xăng dầu đã hết hiệu lực.

Qua công tác kiểm tra, có những trường hợp 50% mẫu xăng A95 và 100% mẫu xăng E5 tại một vài cửa hàng đều không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật”, ông Linh nói.

Các vị khách mời trao đổi tại tọa đàm “Xăng dầu giả, thiệt hại thật”. Ảnh: P.Thảo

Có những vi phạm không được phát hiện kịp thời

Cũng theo ông Linh, riêng về công tác kiểm tra chất lượng, hiện nay cũng có nhiều đơn vị chịu trách nhiệm, tuy nhiên, do hạn chế về cơ sở vật chất, nguồn thông tin, quy chế cách thức phối hợp với nhau cho nên đôi khi không phát hiện kịp thời các vi phạm về chất lượng xăng dầu. Trong lúc chờ đợi kết quả kiểm nghiệm thì xăng dầu vẫn phải lưu thông liên tục, khi phát hiện ra sai phạm về chất lượng thì lúc đó xăng trong bồn đã tiêu thụ hết, gây khó khăn trong vấn đề xử lý tang vật.

Ông Trần Quốc Tuấn cũng cho hay, năm 2018, Bộ KH&CN đã tổ chức cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về đo lường chất lượng trong kinh doanh xăng dầu. Trong kết quả thanh tra, kiểm tra tại 2.723 cơ sở, phát hiện 113 cơ sở kinh doanh xăng dầu có vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền hơn 6,8 tỷ đồng.

Ông Trần Hữu Linh cho biết, trước tình hình gian lận thương mại xăng dầu khá phổ biến trong thời gian vừa qua, Tổng cục Quản lý thị trường đã trình Bộ, Chính phủ dự thảo nghị định thay thế Nghị định 67/2017/NĐ-CP và nếu không có gì thay đổi, tháng 12-2019 sẽ có một Nghị định mới quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xăng dầu, khí và gas. Đồng thời, Bộ Công thương đang tiến hành quy trình để đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.

“Qua công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính, vẫn còn một số tình trạng vi phạm về xăng dầu. Thứ nhất là không bảo đảm chất lượng. Thứ hai là kinh doanh xăng dầu nhập lậu không rõ nguồn gốc. Đối với xăng dầu nhập lậu không rõ nguồn gốc, tình trạng buôn lậu xăng để đưa vào hệ thống bán lẻ xăng dầu là có và đã có một số ổ nhóm, đối tượng tương đối chuyên nghiệp vẫn còn tồn tại, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước”, ông Linh nói.

Theo ông Linh, để ngăn chặn, phải phối hợp tốt giữa các lực lượng từ tuyến biên giới, ngoài biển vào trong đất liền, vào sâu trong thị trường tiêu thụ nội địa, tăng cường thông tin về quản lý địa bàn, kiểm tra kiểm soát thường xuyên liên tục.

Ông Trần Quốc Tuấn cũng cho rằng, những DN lớn thì không phát hiện thấy gian lận mà chủ yếu là phát hiện ở những DN lấy từ nhiều nguồn. Trước đây, theo Nghị định 84 quy định mỗi thương nhân phân phối chỉ được lấy một nguồn nhưng giờ Nghị định 83 lại cho lấy nhiều nguồn nên khó kiểm soát. Vì vậy, tới đây nên quy định chặt chẽ thương nhân phân phối.

“Qua kiểm tra, có thương nhân phân phối thậm chí không có hệ thống mà toàn đi thuê mướn lại nhưng vẫn được tiêu chuẩn như thương nhân phân phối. Nguy cơ xảy ra vi phạm lại tập trung chủ yếu ở những thương nhân phân phối này”, ông Tuấn nói.

Còn theo ông Trần Hữu Linh, người tiêu dùng cần có sự liên hệ chặt chẽ với cơ quan chức năng. Trong bối cảnh thị trường xăng dầu phát triển, lợi nhuận lớn thì việc gian lận thương mại trong xăng dầu là không thể tránh khỏi. DN và người tiêu dùng cần chủ động phát hiện tố giác.