Vụ cháy chung cư Xa La: Sẽ đùn đẩy trách nhiệm bồi thường?

Truy trách nhiệm bồi thường

Liên quan đến vụ cháy chung cư CT4 khu đô thị Xa La (Hà Đông) tối 11/10, về trách nhiệm pháp lý, theo luật sư Tạ Anh Tuấn - Trưởng Văn phòng Luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), đối với vụ cháy chung cư CT4 Xa La, có 2 trường hợp xảy ra trong vấn đề trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho cư dân.

Trường hợp thứ nhất: đơn vị quản lý vận hành phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, nếu tổ hợp chung cư này thành lập Ban quản trị chung cư (BQT). Theo Quyết định số 01/2013/QĐ-UBND ngày 04/01/2013 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn Hà Nội quy định đối với chung cư chủ sở hữu căn hộ nhận bàn giao nhà chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số căn hộ tại thời điểm nhận bàn giao phải tổ chức Hội nghị chung cư để bầu ra Ban quản trị.

BQT này do các chủ sở hữu căn hộ bầu ra được quyền đại diện cho các chủ sở hữu căn hộ và có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cư dân, đại diện cư dân ký kết hợp đồng với đơn vị có chức năng quản lý vận hành chung cư theo quy định của pháp luật.

Ngọn lửa, kèm khói lớn bất ngờ bùng lên ở tầng hầm tòa nhà CT4A, chung cư Xa La, quận Hà Đông, Hà Nội.

Như vậy, giữa BQT với đơn vị quản lý vận hành phát sinh hợp đồng dịch vụ. Theo đó, đơn vị quản lý vận hành chung cư này thực hiện các dịch vụ như: duy trì, điều khiển hoạt động các hệ thống thang máy, máy bơm nước, máy phát điện, hệ thống PCCC, dọn vệ sinh, thu gom rác thải, cung cấp dịch vụ bảo vệ trong đó có dịch vụ trông giữ phương tiện giao thông của cư dân trong phạm vi toà nhà.

“Do vậy, khi có sự cố hoả hoạn xảy ra gây thiệt hại về tài sản cho cư dân thì đơn vị quản lý vận hành phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 559 và Điều 562 Bộ luật Dân sự.” - luật sư Tạ Anh Tuấn cho hay.

Đối với trường hợp thứ hai, tổ hợp chung cư Xa La chưa thành lập Ban quản trị, theo luật sư Tuấn, trách nhiệm bồi thường thuộc về chủ đầu tư. Cụ thể, Khoản 2, Điều 15 Quyết định số 01/2013/QĐ-UBND ngày 04/01/2013 nêu rõ: “Trường hợp chưa thành lập Ban quản trị, việc quản lý vận hành nhà chung cư do chủ đầu tư thực hiện (nếu có năng lực chuyên môn)”.

Tờ Dân trí cho hay, việc quản lý vận hành chung cư tại tổ hợp chung cư CT4A, CT4B, CT4C Xa La được chủ đầu tư là Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên giao cho chi nhánh dịch vụ nhà ở và quản lý KĐT Mường Thanh (chi nhánh Mường Thanh) thực hiện chức năng quản lý và vận hành tổ hợp chung cư này. Đơn vị này thay mặt chủ đầu tư thu các khoản phí quản lý vận hành và phí dịch vụ cho chủ đầu tư, trong đó có phí trông giữ phương tiện giao thông của cư dân.

“Phần diện tích tầng hầm để trông giữ xe đạp, xe máy, ô tô… thuộc các toà CT4A, CT4B, CT4C là phần sở hữu riêng của chủ đầu tư vì phần diện tích này chưa được phân bổ vào giá bán căn hộ theo các hợp đồng mua bán căn hộ mà chủ đầu tư ký với chủ sở hữu căn hộ nên chủ đầu tư có toàn quyền quản lý và sử dụng toàn bộ diện tích tầng hẩm này. Vì vậy, khi có hoả hoạn xảy ra gây thiệt hại về tài sản, trước tiên chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm bồi thường cho các cư dân theo quy định tại Điều 559 và Điều 562 Bộ luật Dân sự.” - luật sư Tạ Anh Tuấn phân tích.

Nói thêm về căn cứ để xác định thiệt hại tài sản trong vụ cháy này, luật sư Tuấn cho rằng, các chủ sở hữu phương tiện cần có đơn yêu cầu gửi Phòng CSGT nơi đăng ký phương tiện để xác minh nguồn gốc, chủng loại xe, mua từ thời điểm nào.

“Trên cơ sở tài liệu này, Hội đồng định giá hoặc tổ chức định giá tài sản xác định được giá trị tài sản bị thiệt hại; trường hợp vẫn còn giữ giấy tờ xe việc xác định giá trị tài sản sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.” - luật sư Tuấn nói.

Trong khi đó, ông Lê Thanh Thản, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên (kiêm Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh), chủ đầu tư của tòa nhà chung cư bị cháy cho biết, hiện ông đang đi công tác tại Lào, song cũng đã nắm được thông tin vụ cháy KĐT Xa La.

Tuy nhiên, ông Thản cho biết chưa xác định được nguyên nhân chính xác của vụ cháy nên chưa thể xác định được trách nhiệm bồi thường.

“Nếu nguyên nhân cháy do điện thì bên phụ trách điện sẽ có trách nhiệm hỗ trợ cho người dân, còn nếu là nguyên nhân của Ban quản lý thì Ban quản lý sẽ có trách nhiệm hỗ trợ cho các hộ dân sinh sống ở các toà nhà này”, ông Thản khẳng định.

Trao đổi trên tờ Dân Việt sáng 13/10, ông Trương Xuân Danh - Phó Tổng Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên, đại diện chủ đầu tư xây dựng tòa nhà CT4A cho hay, hiện tại cơ quan chức năng đang điều tra làm rõ nguyên nhân cháy.

“Chúng tôi đang chờ kết luận chính thức của cơ quan điều tra. Nếu nguyên cháy do bên điện lực thì đơn vị này sẽ có trách nhiệm hỗ trợ, đền bù cho người dân. Còn nếu nguyên cháy do Ban quản lý tòa nhà, đơn vị sẽ xem xét bồi thường thiệt hại cho người dân. Mức bồi thường sẽ căn cứ vào hiện trạng hư hại của các phương tiện", ông Danh thông tin.

Vụ hỏa hoạn gây hậu quả nghiêm trọng. Ảnh Zing.vn.

Quá chú trọng đến việc bán nhà

Cũng liên quan đến vụ cháy chung cư Xa La, theo Đại tá Nguyễn Văn Sơn - Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội cho biết: Không phải đến vụ cháy ngày 11/10, cơ quan chức năng mới lên tiếng về các nguy cơ tiềm ẩn tại các dự án do chủ đầu tư này thực hiện.

Trên thực tế, Sở đã nhiều lần yêu cầu Xí nghiệp xây dựng tư nhân số 1 Điện Biên phải thực hiện nghiêm túc các quy định về an toàn cháy nổ, tuy nhiên đơn vị này lại có biểu hiện “phớt lờ.”

Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội cho hay: Qua quá trình rà soát, các đoàn kiểm tra liên ngành nhận thấy: Chủ đầu tư đã quá chú trọng đến việc… bán căn hộ mà bỏ quên các bước bắt buộc trong thẩm định, nghiệm thu phòng cháy chữa cháy.

Về tòa nhà chung cư CT4 nơi xảy ra vụ hỏa hoạn nghiêm trọng, là tòa nhà gồm 3 đơn nguyên A, B, C và hiện đã có hàng trăm hộ dân chuyển về sinh sống. Tuy vậy, đáng ngạc nhiên, toàn bộ tòa nhà này mới chỉ có… quyết định thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy chứ chưa được nghiệm thu…

Do quá chú ý đến việc... bán nhà, chủ đầu tư đã "quên" đi vấn đề an toàn cháy nổ. (Ảnh: Vietnam+)

Cụ thể, năm 2010, tòa nhà này đã được Phòng Cảnh sát PCCC (cũ) tổ chức thẩm duyệt, từ đó có những kiến nghị trong văn bản thẩm duyệt về Phòng cháy chữa cháy. Vào thời điểm kể trên, tòa nhà này còn thiếu hệ thống hút khói của toàn bộ tòa nhà, thiếu hệ thống tăng áp cầu thang thoát nạn; cần bổ sung hệ thống báo cháy đối với các tầng.

Tuy nhiên, chủ đầu tư tòa nhà này không chấp hành nghiêm túc, có biểu hiện chống đối trước những kiến nghị của cơ quan chức năng.

“Việc tiếp thu những kiến nghị của cơ quan PCCC của đơn vị này không được tốt, thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, thay vào đó chỉ tập trung vào việc bán căn hộ,” Đại tá Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh.

Đại tá Sơn khẳng định: "Việc để xảy ra cháy, nổ nói trên trên trách nhiệm đầu tiên là của chủ đầu tư. Bởi luật Phòng cháy chữa cháy quy định rất rõ về trách nhiệm của chủ đầu tư đối với việc từ khi lập hồ sơ thiết kế cho đến quá trình thi công, kiểm tra, nghiệm thu, khi nào đủ các điều kiện mới được phép cho người vào hoặc cho công trình ấy đi vào sử dụng"./.