Thuốc tránh thai khẩn cấp: Cách dùng, hiệu quả và những tác dụng phụ

Thuốc TTKC là gì?

Loại viên thuốc dùng TTKC là loại thuốc chứa progestine liều cao, có tác dụng ngăn cản hoặc làm chậm quá trình rụng trứng, ngăn chặn việc làm tổ của trứng, làm biến đổi lớp nội mạc tử cung và có khả năng ngăn ngừa sự thụ thai.

Tác dụng của thuốc cũng làm cho dịch nhầy ở cổ tử cung bị đặc lại và dày lên để ngăn tinh trùng xâm nhập vào tử cung hoặc gây cản trở đường đi của tinh trùng hoặc trứng trong vòi trứng của tử cung.

Thuốc được chỉ định dùng khi mới có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai hoặc có sử dụng bao cao su nhưng bao cao su bị thủng hay rách.

Có rất nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp trên thị trường.

Trường hợp khác nên dùng khi đang sử dụng thuốc uống ngừa thai mà quên uống từ 2 ngày trở lên hoặc đang sử dụng thuốc tiêm tránh thai mà thời gian tiêm bị chậm kỳ quy định. Ngoài ra, viên thuốc TTKC cũng được dùng khi bị cưỡng bức quan hệ tình dục.

Viên thuốc TTKC nên uống càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ.

Đến ngày thứ 5 sau quan hệ tình dục vẫn có thể sử dụng thuốc TTKC nhưng theo nguyên tắc nếu uống càng sớm thì hiệu lực tác dụng của thuốc sẽ càng cao.

Mặc dù thuốc TTKC có cơ chế tác dụng như viên thuốc tránh thai thông thường (liều lượng cao gấp 4 lần) nhưng không nên sử dụng thuốc TTKC như biện pháp tránh thai thường xuyên hàng ngày mà chỉ dùng khi khẩn cấp.

Theo chỉ định, thuốc TTKC chỉ dùng cho những người khỏe mạnh và không được dùng quá 2 lần trong 1 tháng. Việc lạm dụng thuốc TTKC sẽ gặp phải những tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài tới khả năng sinh sản.

Tác dụng phụ của thuốc TTKC

Sử dụng thuốc TTKC đôi khi gặp phản ứng phụ xảy ra như buồn nôn, nôn mửa; một vài trường hợp bị đau đầu, chóng mặt, đau bụng, mệt mỏi, căng vú... Các tác dụng phụ này có thể tự hết sau một vài ngày mà không cần can thiệp.

Ngoài ra, khi dùng thuốc TTKC cũng có thể gây ra chảy máu bất thường, rong kinh, rong huyết cho tới tận chu kỳ kinh nguyệt sau và kinh nguyệt có thể có sớm hoặc chậm (rối loạn kinh nguyệt).

Sử dụng thuốc TTKC trong thời gian dài còn ảnh hưởng lớn đến đời sống tình dục. Tình trạng lãnh cảm, mất hứng, không có ham muốn tình dục… là những biểu hiện thường gặp khi lạm dụng thuốc TTKC.

Biến chứng khi dùng thuốc TTKC

Thuốc TTKC là loại thuốc nội tiết, thuộc nhóm phải cẩn trọng khi sử dụng, dùng thuốc bừa bãi không chỉ gặp tác dụng phụ mà còn gây ra nhiều biến chứng nặng nề.

Dùng thuốc TTKC liên tục về lâu dài sẽ gây hạn chế sự phát triển và rụng trứng, khi ngừng thuốc thì buồng trứng cần một khoảng thời gian tương đối dài để hồi phục.

Dùng quá liều còn khiến teo niêm mạc tử cung, trứng không làm tổ được dẫn tới vô sinh.

Ngoài ra, chị em có thói quen dùng thuốc TTKC dễ gây ra các bệnh về gan, thận, tim mạch, ung thư vú, ung thư cơ quan sinh sản. Vì vậy, phụ nữ có bệnh tim mạch, nguy cơ ung thư thì tuyệt đối không sử dụng thuốc TTKC.

Hiệu quả thấp khi lạm dụng thuốc

Hiệu quả thực tế của thuốc chỉ đạt 85%, nếu dùng càng nhiều lần thì hiệu quả trong những lần sau càng giảm. Cụ thể, nếu sử dụng đến lần thứ ba trong cùng một chu kỳ kinh thì hiệu quả có thể chỉ còn 65% và khả năng mang thai lên đến gần 40%.

Trường hợp dùng thuốc TTKC, nếu không có kinh nguyệt trở lại trong vòng 4 tuần thì có khả năng đã mang thai, vì vậy, phải đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ.

Một nguyên nhân khác gây giảm hiệu quả thuốc là uống thuốc quá muộn sau quan hệ tình dục hoặc bị nôn mà không uống bù, dùng đồng thời với một số loại kháng sinh hay thuốc ngủ…

Lời khuyên cho người dùng thuốc

Thuốc là con dao hai lưỡi, đặc biệt là các thuốc nội tiết như thuốc tránh thai, ảnh hưởng của thuốc tới toàn bộ cơ thể rất lớn nên việc dùng thuốc phải hết sức cẩn trọng.

Cần dùng theo đúng chỉ định, tránh lạm dụng. Nếu uống thuốc vì lý do bất khả kháng thì nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc, uống càng sớm càng tốt sau quan hệ, uống đủ liều và đúng thời gian quy định.

Tốt nhất nên đi khám sức khỏe để được các tư vấn xem bản thân có được sử dụng viên thuốc TTKC không. Khi dùng thuốc thấy có các tác dụng phụ, cần dừng thuốc ngay và gặp bác sĩ để được tư vấn.

Để tránh thai có thể dùng phương pháp như dùng bao cao su, đặt vòng tránh thai, uống thuốc tránh thai hàng ngày, dựa vào chu kỳ kinh nguyệt…

Tùy vào nhu cầu và thể trạng của từng người mà lựa chọn một phương pháp tránh thai phù hợp, không nên lệ thuộc thuốc.

8 điều cần biết về thuốc tránh thai khẩn cấp

Dưới đây là 8 điều liên quan đến thuốc tránh thai mà tất cả phụ nữ cần biết, cho dù có sử dụng nó hay không.

1. Không giống như viên thuốc phá thai

Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc ngừa thai khẩn cấp hoặc thuốc giúp làm chậm quá trình rụng trứng và sẽ lần lượt ngăn cản sự thụ tinh. Nó không thể kết thúc một thời kỳ mang thai, mặc dù nó có thể ngăn chặn nó.

2. Không cần phải uống vào buổi sáng sau

Hầu hết mọi người tin rằng các viên thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ có thể được uống vào buổi sáng sau như cái tên của nó (Morning After Pill). Đây không phải là sự thật. Bạn có thể uống nó trong đêm hoặc thậm chí sau khi "quan hệ" hai ngày.

Nhưng khuyến cáo của các bác sĩ dành cho người dùng thuốc tránh thai khẩn cấp là nên uống càng gần thời điểm quan hệ là tốt nhất. Tuy nhiên, nó cũng có công dụng tới 72 giờ sau khi có quan hệ tình dục không an toàn.

3. Không phải là biện pháp tránh thai hiệu quả nhất

Đây có thể là lựa chọn dễ dàng nhất để tránh mang thai ngoài ý muốn, nhưng chắc chắn nó không phải là đáng tin cậy nhất. Đáng tin cậy nhất sẽ là biện pháp đặt vòng vì nó giúp ngăn ngừa mang thai tới 10 năm.

4. Thuốc có thể gây ra các hiệu ứng phụ

Bạn có thể sẽ nhận thấy buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, nôn mửa và thậm chí cả chuột rút cùng với rong kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt trong thời gian uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Điều này là bình thường và dễ gặp ở nhiều phụ nữ vì nó là các tác dụng phụ do thuốc ảnh hưởng đến lượng hormone gây ra.

5. Trọng lượng cơ thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc

Trọng lượng cơ thể của bạn không ảnh hưởng đến hiệu quả của các thuốc này. Nó hoạt động liên quan đến chu kỳ của bạn và có hiệu quả với ngay cả phụ nữ thừa cân.

6. Thuốc không giúp bảo vệ bạn với nguy cơ khác từ tình dục không an toàn

Đúng vậy, mặc dù có tác dụng tránh thai ngoài ý muốn nhưng thuốc tránh thai khẩn cấp không giúp bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hơn nữa, bạn chỉ được dùng 2 lần/tháng, vì vậy, đây cũng không phải là biện pháp áp dụng liên tục được.

7. Bạn vẫn có thể có thai

Không có phương pháp tránh thai nào có tác dụng 100%, kể cả thuốc tránh thai khẩn cấp. Vì vậy, nếu chu kỳ của bạn lbị chậm, bạn cần kiểm tra xem mình có thai hay không.

8. Nó có thể làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt của bạn

Nếu bạn sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá nhiều, kinh nguyệt của bạn có thể trở nên khó dự đoán hơn (có thể bị nhanh hoặc chậm) và dễ bị rong kinh giữa chu kì./.