Tác dụng bất ngờ của cây đơn kim (bô binh)

Cây đơn kim còn có tên là đơn buốt, cúc áo, tử tô hoang, tiểu quỷ châm, cương hoa thảo, rau bô binh... là cây thảo mọc hoang, thường thấy ở ven đường, bờ ruộng, bãi hoang quanh nhà.

Theo y học cổ truyền, cây đơn kim 3 lá có vị ngọt nhạt, tính bình. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tán ứ, tiêu thũng. Dùng chữa cảm, cúm, họng sưng đau,  viêm ruột,  trẻ nhỏ cam tích, chấn thương, mẩn ngứa, lở loét...

Bài thuốc từ cây đơn kim:

Chữa cảm nắng, đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa: Ðơn kim ba lá 60 - 120g, sắc với nước hoặc giã vắt lấy nước cốt, khi uống pha thêm vài hạt muối.

Viêm họng cấp tính: Dùng độc vị đơn buốt ba lá, giã vắt lấy nước cốt 30-60g, chia 3-4 lần uống trong ngày. Khi uống thêm mật ong hoặc vài hạt muối.

Đơn kim vị ngọt nhạt, tính bình

Chữa đau nửa đầu: Dùng đơn buốt năm lá 30g, đại táo 3 trái, sắc nước uống trong ngày

Viêm dạ dày, viêm ruột: Dùng độc vị đơn buốt ba lá 30-60g, sắc nước, chia 4 lần uống trong ngày. Hoặc dùng đơn buốt ba lá nấu thành cao đặc, mỗi lần uống 6g, hòa với nước gừng tươi.

Chữa dạ dày trướng đau: Dùng đơn buốt năm lá 45g, thịt lợn 100g, hầm chín, thêm chút rượu và gia vị, ăn trước bữa cơm.

Chữa đại, tiểu tiện xuất huyết: Dùng đơn buốt năm lá 15-30g, sắc nước uống.

Chữa lỵ: Dùng ngọn non đơn buốt năm lá 30-40g, sắc lấy nước, "bạch lỵ" pha thêm đường trắng, "xích lỵ" thêm đường đỏ, uống ngày 3 lần.

Chữa viêm họng do lạnh: Đơn kim cả hoa và lá, kim ngân hoa, sài đất, lá húng chanh, cam thảo đất, mỗi thứ 10-15g. Sắc uống ngày một thang, chia 2 lần. Dùng trong 5-7 ngày.

Chữa đau nhức do phong thấp:  Lấy đơn kim 30-60g, rửa sạch sắc nước uống, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng 10-15 ngày.

Chữa trẻ nhỏ cam tích: Đơn kim 15g, gan lợn 30-60g. Rửa sạch lá đơn kim rồi cho lá xuống đáy nồi, đổ ngập nước, đặt gan lên phía trên hấp chín, ngày chia 2 lần, ăn liền 5-7 ngày.

Chữa chấn thương phần mềm nhẹ, tụ máu đau nhức: Đơn kim cả lá và hoa, lá cây đại, mỗi vị 10-15g, giã nát, băng đắp vào chỗ đau, ngày 1-3 lần.

Chữa đau răng, sâu răng: Đơn kim cả hoa và lá, rửa sạch cho vào ít muối, giã nhỏ đặt vào chỗ đau. Hoặc lấy đơn kim 50g, rửa sạch, ngâm với 250ml rượu trắng (theo tỷ lệ 1/5). Trường hợp bị đau răng, ngậm trong miệng một lúc rồi nhổ đi.

Chữa đau lưng do làm gắng sức: Đơn kim 150-180g, rửa sạch sắc lấy nước, thêm 250g đại táo, đường đỏ và chút rượu trắng, nấu nhỏ lửa cho đến khi táo chín nhừ; Chia 4-5 lần uống trong 2 ngày, uống liền 7-10 ngày.

Chữa mẩn ngứa do dị ứng thời tiết: Đơn kim 100-200g, nấu với 4-5 lít nước tắm, đồng thời lấy bã xát kỹ lên vết mẩn. Thường chỉ dùng 1-2 lần là có kết quả.

Ngoài ra trong nhân dân cũng có một cây khác có tên là đơn buốt hay đơn kim hay quỷ trâm thảo (Bidens bipinnata L., cùng họ cúc) cũng mọc hoang khắp nơi.

Cây này chỉ khác cây trên ở chỗ số lá kép nhiều hơn 3, cụm hoa  hình đầu, màu vàng./.