Sự thật về việc thuê nhà chung ở Nhật Bản

Những khu chung cư cho thuê thường thiếu không gian sinh hoạt chung

Ngày nhiều người Nhật đang phải băn khoăn về việc có nên đầu tư bất động sản để tìm cách gia tăng số tiền tiết kiệm của mình hay không. Ở Nhật, hầu hết những người già về hưu thường chỉ gửi tiền vào ngân hàng nhưng không ít người cảm thấy chật vật vì số tiền hưu trí là không đủ để trang trải cuộc sống. Họ lựa chọn tham gia đầu tư và bất động sản là lĩnh được nhiều người Nhật tìm đến, cho dù thị trường này vẫn còn ì ạch kể từ khi bong bóng địa ốc vỡ hồi đầu những năm 1990.

Gần đây, đã có một số trường hợp lừa đảo liên quan đến việc thuê nhà chung bị phanh phui. Người Nhật vốn không có thói quen cùng nhau thuê chung một căn nhà để ở, phần nhiều do thói quen sống kín đáo của họ, nhưng cũng vì hầu hết các chủ nhà rất ngại khi phải ký kết hợp đồng với nhiều người một lúc.

Nhưng thói quen này đang dần thay đổi. Càng ngày có nhiều căn chung cư hoạt động giống như ký túc xá - mỗi cá nhân có một phòng ngủ riêng, còn bếp và phòng tắm được tất cả mọi người sử dụng chung. Những chung cư như vậy thường thiếu phòng khách và phòng ăn, nên người ở dành hầu hết thời gian trong phòng ngủ của mình.

Những người làm công ăn lương hiện nay có thêm một lựa chọn mới để đầu tư - họ sẽ bỏ tiền ra chi cho việc xây dựng một căn chung cư theo kiểu nói trên, sau đó nhận lại được lãi trích từ tiền thuê nhà sau này. Vì những tòa nhà này rất tốn về chi phí xây dựng (từ 100 triệu Yên trở lên), nên rất khó để những người trẻ có đủ khả năng đầu tư kiểu này. Nhưng nếu họ thành công, số tiền lãi sẽ đủ cho họ một cuộc sống thỏa mái sau khi nghỉ hưu.

Trái với lời mời gọi hấp dẫn của các bên môi giới, càng ngày những dự án xây dựng chung cư cho thuê đang càng chịu sự giám sát của chính phủ. Theo tờ Asahi Shimbun, hơn 800 cá nhân đang chịu nợ xấu vì vay tiền đầu tư theo hình thức kể trên trong khi mức thu nhập lại không đạt chuẩn. Riêng trong số đó có 700 người là khách hàng của công ty môi giới bất động sản Smart Days. Đơn vị đã ngừng trả lãi cho họ từ tháng 1 đến nay.

Smart Days đã làm giả thông tin khách hàng trên giấy tờ để vay được tiền xây dựng. Vụ việc chỉ bị phanh phui khi các khách hàng gọi điện đến Ngân hàng Suruga, bên cho Smart Days vay, để hỏi về khoản lãi họ chưa nhận được. Nghiêm trọng nhất là những trường hợp có thu nhập trên giấy bị đội gấp 10 lần thu nhập thực. Họ hoàn toàn không có khả năng trả khoản vay khổng lồ họ tự nhiên phải gánh này.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy rằng cả Smart Days và ngân hàng Suruga là đồng phạm trong vụ việc này. Trong khi đó, số nhà đầu tư bị Smart Days lừa đã lên đến 1.000 người.Nếu như những khu chung cư của Smart Days có người đến ở thì sự việc sẽ không bao giờ bị phát giác; tuy vậy, hiện nay nhu cầu của thị trường về loại hình nhà thuê này còn thấp.

Theo một công ty tư vấn đầu tư Nhật Bản, một lượng lớn những khu chung cư thuê nhà dạng trên đang bị bỏ hoang. Ở Tokyo, tỷ lệ này trung bình là 55%. Các khu vực gần ga tàu điện thì trống 47%, còn xa hơn thì trống tới 68%. Những khu chung cư lâu đời, giá thuê cao lại có sức hút người đến thuê nhà mạnh hơn những tòa nhà mới mà giá thuê thấp nhờ vào sự khác biệt về địa điểm.

Lý do chính khiến các khu chung cư cho thuê này không thu hút được khách hàng là do việc các nhà đầu tư chỉ chăm chăm kiếm lợi nhuận mà đội giá cho thuê quá cao. Với cùng số tiền đó, một cá nhân có thể dễ dàng thuê căn hộ có đầy đủ phòng tắm và nhà bếp ở Tokyo. Việc tiết kiệm mua nhà chung cư cũng sẽ có lợi lâu dài cho người chủ hơn thay vì thuê nhà. Và nếu mua nhà theo hình thức trả góp, người mua sẽ có tới tận 25 - 30 năm để hoàn trả khoản vay.

Những người Nhật thu nhập cao thường có thói quen mua thật nhiều căn hộ, nhà riêng để sau này kinh doanh, nhưng hầu hết không có khả năng đầu tư và cuối cùng sẽ lại phải bán nhà đi chịu lỗ. Trong bối cảnh thị trường địa ốc còn ì ạch như ở Nhật Bản, mức rủi ro đầu tư là rất cao, và chỉ có những cá nhân tài năng mới có thể thành công được.