Sợi nấm – vật liệu xây dựng xanh cho tương lai

Ecovative, một công ty ở Mỹ chuyên nghiên cứu về khoa học vật liệu xây dựng, đặc biệt là vật liệu xanh, là tác giả cho phát hiện sáng tạo này. Nhóm nghiên cứu đã phát triển công dụng của nấm (thể sợi) như một nguồn nguyên liệu tự nhiên, cấu tạo nên vật liệu có thể thay thế cho bao bì ni lông, nhựa tổng hợp truyền thống.

Được làm từ các phụ phẩm nông nghiệp kết hợp với sợi nấm, vật liệu xây dựng mới này có kết cấu rất chắc chắn, bền vững, và từng là một trong những ứng cử viên được đề cử cho giải thưởng Thiết kế của năm tại Bảo tàng Thiết kế Kensington, London, Anh.

Cụ thể, phần hệ sợi nấm được tách ra từ cấu trúc sinh dưỡng (rễ) cây nấm, đóng vai trò như một chất dính tự nhiên liên kết các chất thải cây trồng nông nghiệp như vỏ trấu, thân cây ngô,… lại với nhau. Hỗn hợp này kết dính chặt chẽ và tạo thành một loại “chất dẻo sinh học”.

Không giống như chất dẻo tổng hợp nhân tạo thông thường làm từ hóa dầu, “vật liệu sợi nấm” hoàn toàn từ hỗn hợp hữu cơ tự nhiên, thân thiện với môi trường.

Ecovative công bố và bán bộ nguyên liệu mang tên “Grow it Yourself” – Phát triển theo cách của bạn, với mong muốn rằng điều này sẽ giúp những nhà thiết kế có cơ hội tiếp cận để phát triển đa dạng hóa công trình từ vật liệu hữu cơ.

Bộ gồm một túi nhỏ đựng nguyên liệu từ sợi nấm đã được phơi khô, không cần bảo quản trong tủ lạnh, được đóng gói và có thể vận chuyển quốc tế dễ dàng.

Để pha trộn thành vật liệu hoàn chỉnh, cần phải đổ nước vào nguyên liệu khô trên và ngâm từ 3 đến 4 ngày. Quá trình đó giống như khi bạn nặn và nướng bánh mì, thì phải có thời gian ủ để bột nở vậy.

Sau khi nguyên liệu đã đủ ướt, tùy theo mục đích sử dụng mà có thể mang đi lưu trữ lại hoặc đặt vào khuôn để định hình thiết kế trong vài ngày chờ độ nở.

Trên thực tế, hãng kiến trúc The Living đã sử dụng loại vật liệu từ sợi nấm này để xây dựng tòa “tháp hữu cơ”, nằm tại sân trong của MoMA PS1 – trụ sở viện nghệ thuật New York, Mỹ. Tòa nhà với thiết kế dạng tròn hoàn toàn từ nguyên vật liệu tự nhiên, đã chiến thắng giải thưởng cao nhất tại hạng mục Chương trình Kiến trúc sư trẻ của năm (2014).

David Benjamin, người đứng đầu The Living cho biết, nguyên liệu mẫu mà bộ “Grow it Yourself” do Ecovative cung cấp là một phần vô cùng quan trọng trong quá trình thiết kế công trình. Nó không chỉ giúp đa dạng và thuận tiện hóa các sự lựa chọn, mà còn tạo cảm hứng khi sáng tạo.

Một số sản phẩm khác cũng sử dụng loại nguyên liệu này như: chiếc đèn bàn mang tên “Đèn nấm”, hoặc chậu cây trồng “Hoa nấm”, sáng tác bởi nhà thiết kế Danielle Trofe. Cả hai đều được làm hoàn toàn từ “vật liệu nấm” và tấm bần ép kết hợp với bê tông.

Danielle Trofe cũng cho rằng, qua việc trải nghiệm thực tế với nguyên liệu từ sợi nấm: tìm hiểu thuộc tính, thử nghiệm, pha trộn,… không chỉ giúp nguyên mẫu phát triển năng động hơn, mà còn làm nảy sinh cách tiếp cận mới trong thiết kế sản phẩm.

Ngoài ra, Surf Organic, một thương hiệu tại Califonia, đã thiết kế tấm ván lướt sóng làm từ “vật liệu nấm”, có khả năng phân hủy sinh học.

Đây là một thiết kế xanh nhằm thay thế cho mô hình từ sợi thủy tinh và xốp thông thường.