Năm 2022, Việt Nam xếp sau Thái Lan về xuất khẩu gạo toàn cầu

Cụ thể, trong báo cáo tháng 5/2021 của USDA về tình hình lúa gạo toàn cầu 2022 được công bố gần đây đã dự báo rằng sản lượng gạo toàn cầu trong niên vụ 2021 - 2022 sẽ đạt mức kỷ lục 505,4 triệu tấn (gạo xay xát), tăng 1,9 triệu tấn so với niên vụ 2020 - 2021. Và các nước Colombia, Ecuador, Ấn Độ, Iraq, Madagascar, Philippines, Sri Lanka, Mỹ và Việt Nam dự báo sẽ đạt sản lượng thấp hơn trong niên vụ này. Ngược lại các nước chiếm phần lớn sự gia tăng sản lượng gạo gồm Bangladesh, Malaysia, Campuchia, Trung Quốc, Bờ Biển Ngà, Hàn Quốc, Paraguay, Đài Loan, Thái Lan. 

Đối với thương mại gạo toàn cầu trong năm 2022, USDA dự báo đạt 46,4 triệu tấn (xay xát), tăng nhẹ 0,1 triệu tấn so với năm 2021, nhưng thấp hơn so với mức kỷ lục 48,4 triệu tấn trong năm 2017. Các nước xuất khẩu gạo dự kiến sẽ tăng là Australia, Myanmar, Campuchia, EU, Paraguay, Thái Lan và Uruguay. Ngược lại, xuất khẩu năm 2022 tại Ấn Độ, Mỹ và Việt Nam được dự báo sẽ giảm, trong đó Việt Nam sẽ đứng vị trí thứ 3 trong xuất khẩu gạo toàn cầu năm 2022 với lượng xuất khẩu 6,3 triệu tấn (sau Ấn Độ và Thái Lan).

Trên thực tế, việc Việt Nam được dự báo đứng thứ 3 về khối lượng gạo xuất khẩu không quá bất ngờ. Bởi theo Đề án “Tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam đến năm 2025 và 2030” cũng đã định rõ đến năm 2025 lượng gạo xuất khẩu khoảng 5 triệu tấn/năm. Đặc biệt cơ cấu gạo xuất khẩu của Việt Nam đang tiếp tục chuyển dịch sang các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao với giá bán và giá trị gia tăng cao hơn. 

Cùng với đó, người nông dân và các thương nhân xuất khẩu gạo cũng ngày càng quan tâm hơn tới việc nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc và hướng tới đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường khó tính như EU, Hàn Quốc, Hoa Kỳ. Như vậy có thể thấy rõ chiến lược của ngành gạo rõ ràng đang giảm dần từ lượng sang chất nhằm tập trung nâng cao giá trị và thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc  tế.

Về vấn đề này, trao đổi với các cơ quan báo chí, ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH SX-TM Phước Thành IV chia sẻ, qua nghiên cứu thị trường và hành vi tiêu dùng của khách hàng, doanh nghiệp này gần đây đã chuyển sang xuất khẩu các loại gạo thơm và gạo chất lượng cao. Theo ông Thành, so với các loại gạo trắng thông thường trước đây, giá gạo thơm cao hơn và có thị trường ổn định, không bị cạnh tranh nhiều.

Thời gian tới, căn cứ theo nhu cầu của thị trường và các đơn hàng, các doanh nghiệp cho rằng, trong quý II/2021 xuất khẩu gạo vẫn nhiều lạc quan. Theo Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An, xuất khẩu gạo quý II/2021 của doanh nghiệp dự kiến tăng 100% so với quý trước.