Hướng đi mới trong việc tìm đầu ra cho nông sản hữu cơ

Trên cùng một diện tích đất, nếu sản xuất nông nghiệp theo phương pháp hữu cơ sẽ có chi phí cao gấp nhiều lần so với sản xuất theo phương pháp thông thường. Thời gian, công sức và chi phí sản xuất nhiều nên giá thành của nông sản hữu cơ cao hơn nhiều so với những nông sản bình thường. Cùng với đó thì nhận thức của người tiêu dùng về nông sản hữu cơ chưa thực sự lớn làm cho việc giải quyết đầu ra sản phẩm cho nông dân gặp rất nhiều khó khăn. 
Việc tổ chức các phiên chợ nông sản sạch là một giải pháp được nhiều đơn vị lựa chọn thực hiện, nhằm truyền tải thông tin, hình ảnh nông sản hữu cơ đến với người tiêu dùng, chừng đó là chưa đủ để người tiêu dùng nhận thức được hết về nông sản hữu cơ. 

Mang câu chuyện từ cánh rừng già về với phố thị
Sáng ngày 25/4, An Phú Farm (Công ty TNHH MTV Nông trại An Phú) đã tổ chức Phiên chợ nông sản sạch Măng Đen. Chương trình nhằm kết nối nông dân làm nông nghiệp hữu cơ và những sản phẩm nông nghiệp sạch đến gần hơn với người tiêu dùng.
Trong phiên chợ nông sản lần này, hơn 100 sản phẩm nông nghiệp hữu cơ Măng Đen (thuộc huyện Kon Plông, Kon Tum) và nông trại An Phú được giới thiệu đến với khách hàng. Điểm đặc biệt so với các phiên chợ nông sản khác là ngoài việc được giới thiệu những mặt hàng nông sản sạch, được thưởng thức và có nhiều sự lựa chọn với sự đa dạng của các sản phẩm thì khách hàng sẽ được nghe trực tiếp nông dân kể những câu chuyện về làm nông nghiệp sạch, công đoạn để sản xuất ra những bó rau, những trái cam, trái bơ… theo phương pháp hữu cơ. 
Măng Đen là một khu vực nằm ở độ cao trên dưới 1.200m so với mực nước biển. Nơi đây có khí hậu ôn đới quanh năm mát mẻ, nhiệt độ trung bình từ 16 - 20oC, độ ẩm trung bình từ 82 – 84%... Với những điều kiện tự nhiên thuận lợi như vậy, Măng Đen nổi tiếng với nhiều loại nông sản đặc trưng như sâm dây, sâm đương quy, bưởi, hoa xứ lạnh, vườn hoa tam giác mạch, hoa hồng xứ lạnh. Và nổi bật trong các loại nông sản của vùng đất có khí hậu ôn đới này là những trái cam đen. 

Ông Nguyễn Quang Đông (67 tuổi) – một nông dân mang đầy nhiệt huyết với việc làm nông nghiệp sạch, hứng khởi chia sẻ: “Cam đen thực chất là một giống cam sành. Cây cam phải mọc dưới những tán rừng cây cao 40m, có núi sông bao bọc, đó là môi trường thích hợp cho các loại vi tảo cộng sinh lên vỏ quả cam, tạo ra màu sắc khác biệt cho vỏ cam và từ đó tạo ra hương vị khác biệt, mang giá trị dinh dưỡng cao. Trên thế giới không có nhiều vùng hội tụ đủ những yếu tố trên để phát triển được loại cam này”.

Ông Đông cũng cho biết, việc sản xuất nông nghiệp hữu cơ tốn rất nhiều chi phí, công sức và thời gian. Trên cùng 1ha trồng cam, nếu sản xuất theo phương pháp bình thường thì có thể thu về gần 100 tấn, còn sản xuất theo phương pháp hữu cơ thì chỉ thu về được khoảng 8 tấn. Vì vậy, đầu ra của sản phẩm sẽ có giá thành cao hơn, cùng với đó là mẫu mã sẽ không được đẹp, không được bắt mắt người tiêu dùng nên bài toán giải quyết đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp hữu cơ là rất khó. 
Tuy nhiên, bài toán đầu ra sản phẩm của nông dân đang được các đơn vị lớn như An Phú Farm giải quyết. Ông Đông nhấn mạnh rằng: “Sản phẩm cam đen còn khá mới lạ đối với người tiêu dùng ở Đà Nẵng. Cũng có nhiều đơn vị tại đây ngỏ ý muốn hợp tác với tôi nhưng tôi chọn An Phú Farm bởi vì đây là đơn vị rất nghiêm túc trong việc phát triển nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, đây là đơn vị luôn đồng hành với nông dân trong phát triển nông nghiệp hữu cơ và luôn đảm bảo được quyền lợi của nông dân. Hy vọng, thông qua An Phú Farm, cam đen nói riêng và những sản phẩm nông nghiệp Măng Đen nói chung sẽ đến với người tiêu dùng Đà Nẵng nhiều hơn”.

Phiên chợ nông sản Măng Đen lần này thu hút sự quan tâm của rất nhiều người tiêu dùng. Chị Nguyễn Thị Oanh (Q. Hải Châu) cho hay: “Qua sự giới thiệu của các bạn bán hàng tại phiên chợ cũng như trước đó mình có tìm hiểu về loại cam đen Măng Đen nên mình cũng bị hấp dẫn bởi những giá trị của loại cam này. Trước đây thì mình hay mua loại cam này qua mạng xã hội nhưng số lượng rất ít và không phải lúc nào cũng có. Nhưng giờ thì loại cam này được An Phú Farm là một cửa hàng rất uy tín phân phối nên mình rất yên tâm sử dụng”.
Cam đen Măng Đen là loại cam sạch được trồng và đạt chuẩn theo tiêu chuẩn hữu cơ. Cam đen có vỏ ngoài sần sùi, da cam nhiều nám và vết kim châm. Khi quả còn trên cành, trái cam sành hữu cơ vẫn có màu xanh bóng đẹp mặt. Khi chín dần quả chuyển sang màu nâu tím và có phần thô ráp hơn. Đây là loại cam có vị ngọt gần như tuyệt đối. Trái dù đã cắt cành hay hơi héo cũng không bị chua lại. Mùi thơm từ vỏ cam thoang thoảng. Tép cam to, căng mọng và cho nước có màu cam đỏ, sóng sánh, đậm đà rất ngon miệng và đẹp mắt. Giống cam này chứa đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất quan trọng khác như vitamin C, B1, B3, canxi, photpho, kali, hàm lượng lớn chất xơ và đặt biệt là lượng đường thực vật glucose cực kỳ tốt cho sức khỏe, mang lại lợi ích cho da, tim mạch và tiêu hóa.

Thấu hiểu sự khó khăn của nông dân
Theo anh Dương Hiển Tú, Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông trại An Phú: “Chúng tôi luôn tìm kiếm những nhà sản xuất sạch và đồng hành với họ, tư vấn về quy trình sản xuất để phù hợp với các tiêu chuẩn của sản xuất hữu cơ. Những sản phẩm sạch đấy sẽ được chúng tôi kết nối đến tay người tiêu dùng, giải quyết được đầu ra sản phẩm cho bà con nông dân. Phiên chợ lần này chúng tôi muốn giúp nông sản sạch Măng Đen đến gần hơn với người tiêu dùng Đà Nẵng”.

Trên thực tế, làm nông nghiệp hữu cơ phải trải qua một quá trình dài, đầy vất vả, tiêu tốn chi phí, thời gian và công sức rất lớn. Thay vì sử dụng thuốc diệt cỏ thì nông dân canh tác theo phương pháp hữu cơ phải sử dụng máy để cày, xới đất lên rồi dùng tay lượm nhặt cỏ. Hay để phòng trừ sâu bệnh, đối với phương pháp hữu cơ phải sử dụng các loại thuốc thảo mộc để phòng ngừa sâu bệnh và côn trùng. Tuy nhiên phương pháp phòng ngừa này thì không mang lại hiệu quả tuyệt đối như việc sử dụng thuốc trừ sâu hóa học và chi phí lại cao hơn… Với những yêu cầu và quy trình sản xuất theo phương pháp hữu cơ khắt khe như vậy làm cho chi phí sản xuất cao dẫn đến sản phẩm có giá cao hơn so với các sản phẩm sản xuất theo phương pháp bình thường.
Vì vậy, dù sản xuất ra được sản phẩm sạch nhưng nông dân rất khó trong việc tìm được đầu ra cho sản phẩm. Không bán được sản phẩm sẽ dẫn đến việc không có chi phí để tái đầu tư sản xuất. Phần lớn thì nông dân không có đủ điều kiện và thời gian để tìm kiếm, phát triển thị trường. Bên cạnh đó, người tiêu dùng chưa hiểu rõ và chấp nhận những sản phẩm với giá thành cao gắn nhãn nông sản sạch. Đấy chính là những thách thức rất lớn đối với bà con nông dân.
Tại TP. Đà Nẵng và các khu vực như Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), TP. Quảng Ngãi, An Phú Farm là đơn vị luôn đi đầu trong việc cung cấp thực phẩm hữu cơ theo mô hình từ trang trại đến cửa hàng, đưa đến tay khách hàng những sản phẩm chất lượng nhất và an toàn nhất. Từ định hướng luôn đặt chữ “Tâm” vào trong kinh doanh mà An Phú Farm đã trở thành một đơn vị uy tín trong lòng người tiêu dùng về thực phẩm sạch. Nhờ vậy mà Phiên chợ nông sản sạch Măng Đen lần này do An Phú Farm tổ chức đã thu hút được đông đảo sự quan tâm của khách hàng. Phiên chợ được tổ chức từ 7g – 18g, tuy nhiên đến 11g trưa thì lượng sản phẩm đã được khách hàng mua gần hết. 
Cách đây khoảng 3 – 4 năm có phong trào người trẻ bỏ phố về quê để làm nông nghiệp sạch. Những bạn trẻ đó mang trong mình ước mơ thay đổi nền nông nghiệp hóa chất thành nền nông nghiệp hữu cơ. Trong đó số lượng chọn khu vực Măng Đen để thực hiện ước mơ là khá nhiều. Họ tốn rất nhiều thời gian, tiền của và hy sinh rất nhiều cho ước mơ đó. Tuy nhiên sau một thời gian thì rất nhiều người trong đó đã bỏ cuộc vì gặp rất nhiều khó khăn, họ không còn đủ năng lượng, họ không còn tiền để tiếp tục thực hiện. Bản thân mình thì thấy cần làm một điều gì đó để khích lệ những người còn lại tiếp tục chiến đấu với niềm đam mê. “Mình mong muốn tạo ra những sân chơi như thế này để làm nguồn động lực cho những người đó, và đây là lý do mà An Phú Farm chọn Măng Đen là chủ đề của phiên chợ nông sản sạch lần thứ nhất”, Dương Hiển Tú, chia sẻ thêm.

Theo kế hoạch, những phiên chợ nông sản sạch như thế này sẽ được An Phú Farm tổ chức định kỳ mỗi tháng 1 lần. Mỗi phiên chợ sẽ là những buổi giới thiệu các loại nông sản sạch tại mỗi vùng miền khác nhau. Không chỉ kết nối nông dân đến với người tiêu dùng mà An Phú Farm sẽ đưa người tiêu dùng đến với gần hơn với nông dân, trang trại sản xuất qua hình thức Farm tour.

Tại đây, người tiêu dùng sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất, được nghe kể về những khó khăn, vất vả của nông dân sản xuất theo phương pháp hữu cơ; hiểu được vì sao mẫu mã của các loại nông sản hữu cơ lại không được đẹp, bắt mắt khách hàng; biết được tại sao giá thành của nông sản sản xuất theo mô hình này lại cao,… Qua đó sẽ trực tiếp thay đổi nhận thức của người tiêu dùng, giúp họ hiểu hơn về nông sản hữu cơ và những giá trị mà nó mang lại đối với đời sống, sức khỏe con người.