Cần có mô hình quản lý thuế phù hợp hơn với các doanh nghiệp lớn

Chia sẻ về thực trạng quản lý các doanh nghiệp (DN) lớn hiện nay, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, các cơ quan thuế các cấp trên cả nước đều bị giới hạn về thẩm quyền, đặc biệt trong mối quan hệ giữa cơ quan thuế Việt Nam với cơ quan thuế quốc tế.

Bên cạnh đó, không một cơ quan thuế nào có đủ thẩm quyền quản lý và có chính sách như chính sách cơ quan Trung ương. Do vậy, việc quản lý DN lớn tập trung sẽ phát huy hiệu quả cho các DN lớn.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc quản lý các DN lớn, các tập đoàn, công ty đa quốc gia tập trung tại một đầu mối chuyên sâu sẽ mang lại hiệu lực, hiệu quả, hỗ trợ tốt hơn cho người nộp thuế lớn/khách hàng lớn. 

Trong khuôn khổ dự án Hỗ trợ hiện đại hóa hệ thống thuế (RARS) của Tổng cục Thuế, Ban quản lý dự án RARS vừa phối hợp với Vụ Quản lý thuế DN lớn đã có buổi làm việc với chuyên gia của Ngân hàng Thế giới (WB) nhằm trao đổi cụ thể về những vấn đề liên quan đến mô hình quản lý thuế DN lớn, đáp ứng mô hình Cục Thuế DN lớn có hiệu lực từ 20/5/2021.

Trao đổi với chuyên gia WB tại buổi làm việc mới đây, đại diện Vụ Quản lý thuế DN lớn cho biết, hiện nay, vụ này đang được Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế giao quản lý 6 nguồn thu trực tiếp, bao gồm thu từ dầu thô; các khoản thu từ chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước; thu từ cổ tức lợi nhuận của các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) có trên 30% vốn Nhà nước theo Luật DNNN; thu cấp quyền khai thác tài nguyên khoáng sản do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép; thu từ các khoản phí, lệ phí trung ương như phí đường bộ, phí visa, phí bầu trời, phí ngoại giao, phí hàng hải, phí viễn thông...

Tuy nhiên, tiêu chí nào để xác định đối tượng quản lý là DN lớn vẫn là vấn đề băn khoăn. Đồng thời, theo thông lệ quốc tế, thì ngoài các khoản thu trên, bộ máy quản lý thuế DN lớn có cần bổ sung khoản thu trực tiếp nào khác không cũng là câu hỏi được quan tâm.

Giải đáp để làm rõ hơn các vấn đề cơ quan thuế Việt Nam nêu tại buổi làm việc, chuyên gia của WB cho rằng, tiêu chí xác định DN lớn và phạm vi nguồn thu của đối tượng này là khác nhau, tùy thuộc vào từng nền kinh tế. Tuy nhiên, có một phương pháp áp dụng chung, đó là xác định theo tỷ trọng số thu thuế thu nhập DN tổng thể, bao gồm cả công ty mẹ - công ty con, với tỷ trọng thường chiếm từ 60 - 80% trở lên. 

Để có giải pháp quản lý thuế khối các DN này phù hợp với thực tiễn, Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định số 15/2021/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 3 Quyết định số 41/2018/QĐ-TTg. Theo đó, nâng cấp 3 vụ chuyên môn trước đây được chuyển thành cấp cục là: Cục Thanh tra - Kiểm tra thuế; Cục Thuế DN lớn; Cục Kiểm tra nội bộ, giải quyết khiếu nại và phòng chống tham nhũng. Các cục này sẽ chính thức mang tên gọi mới kể từ ngày 20/5/2021.