Cải cách thủ tục hành chính được coi như gói cứu trợ cho các doanh nghiệp

Nỗ lực cải cách thủ tục đầu tư xây dựng

Tại Hội nghị Đối thoại doanh nghiệp “Cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng và lĩnh vực liên quan”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, từ năm 2014 đến nay, Chính phủ đã liên tục ban hành và triển khai thực hiện các nghị quyết thường niên về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia về hỗ trợ và phát triển DN.

Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan cải thiện chỉ số Cấp phép xây dựng - là một trong các chỉ số được Ngân hàng Thế giới đo lường, đánh giá và xếp hạng môi trường kinh doanh của một nền kinh tế.

Riêng trong 10 tháng năm 2021, Bộ Xây dựng đã bãi bỏ 3 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; cắt giảm, đơn giản hóa 59/172 điều kiện đầu tư kinh doanh đối với 9 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (đạt 34,3%); cắt giảm, đơn giản hóa 9 thủ tục hành chính; cắt giảm yêu cầu, điều kiện đối với một số đối tượng khi thực hiện hoạt động xây dựng trong 3 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; tích hợp, thay thế 5 Nghị định, 7 Thông tư vào 2 Nghị định.

Gần đây nhất, Bộ Xây dựng đã tham mưu, trình và được Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1936/QĐ-TTg ngày 22-11-2021 phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng trong năm 2021 và năm 2022. Thực hiện thành công Phương án này hứa hẹn tạo ra các hỗ trợ thực chất nhất cho doanh nghiệp ngành Xây dựng, tạo ra sự đột phá trong nâng cao Chỉ số cấp phép xây dựng của Ngành năm 2021, 2022.

Theo Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp luật tăng cường tính cạnh tranh, từng bước thực hiện những điều chỉnh về cơ chế chính sách; đồng thời Quốc hội cũng đã ban hành các bộ luật, như: Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu cải thiện về căn bản về pháp lý cho hoạt động đầu tư xây dựng, tuy nhiên vẫn còn nhiều thủ tục vướng mắc, nhất là nhóm thủ tục liên ngành.

Từ những vấn đề đó, VCCI đã có những đề xuất chủ trì thực hiện báo cáo đánh giá mức độ thuận lợi khi tuân thủ các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư đất đai xây dựng môi trường. Nội dung quan trọng nhất của Hội nghị là nhằm đối thoại cải cách hành chính, bởi đây được coi như gói cứu trợ cho các DN, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho DN.

Thủ tục cấp điện, nước ít gây phiền hà cho doanh nghiệp nhất

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, để một dự án đầu tư từ khi ý tưởng cho đến khi xong các thủ tục, hoàn thành xây dựng nhà máy và đưa vào hoạt động là hành trình thủ tục rất khó khăn.

Trong số 10 nhóm thủ tục được đánh giá, 2 thủ tục dễ thực hiện nhất đối với các DN là kết nối cấp thoát nước và kết nối cấp điện khi tỉ lệ DN gặp khó khăn với 2 thủ tục này thấp nhất, lần lượt là 24,3% và 27,6%.

Trong khi đó, DN còn gặp khó khăn nhất định khi tiến hành các thủ tục về đất đai, giải phóng mặt bằng và các thủ tục về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị. Tỉ lệ DN gặp trở ngại với 2 nhóm thủ tục này lần lượt là 50% và 48%, cao nhất trong các thủ tục được đánh giá.

Với tư cách là đại diện cho các nhà thầu xây dựng, Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Nhà thầu xây dựng Việt Nam đề nghị với Bộ Xây dựng một số điểm như: Cho phép sửa đổi Nghị định về hợp đồng xây dựng, trong đó cần quy định rõ trách nhiệm thanh toán của các chủ đầu tư bằng những quy định cụ thể.

Đề nghị cho sửa đổi về thanh toán của hợp đồng xây dựng: các chủ đầu tư đặc biệt là các chủ đầu tư vốn ngoài ngân sách phải có bảo lãnh thanh toán có 30% hợp đồng bảo lãnh vốn vay. Đề nghị công trình không ký quyết toán thì không đưa vào sử dụng. Trong việc đối phó với bão tăng giá hiện tại cần phối hợp giữa các cơ quan. Vì hiện tốc độ cập nhật giá trên thị trường luôn bị chậm 1 - 2 tháng, vì vậy các giá cập nhật thanh toán vẫn không phải là thực tế.

Theo bà Nguyễn Minh Thảo, Đại diện Viện Nghiên cứu quản lý Trung ương, thời gian cấp phép xây dựng còn phiền hà, còn khó khăn cho DN. Khi chúng ta cắt giảm những thủ tục hành chính, cắt giảm những điều kiện sẽ mang lại hiệu quả cho DN. Từ thực tế nghiên cứu, bà Thảo cho rằng dư địa cải cách vẫn còn nhiều, đồng thời đề xuất cùng với việc cắt giảm thời gian ở mỗi thủ tục cần phải khắc phục được những mâu thuẫn và chồng chéo giữa các lĩnh vực đất đai, xây dựng và môi trường.

Ông Nguyễn Xuân Quang, Chủ tịch Tập đoàn Nam Long cho rằng, cần xây dựng chính sách riêng, đặc thù cho lĩnh vực phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ hướng đến xã hội hóa. Ông Quang cũng đề nghị, thành lập Ban chỉ đạo liên bộ ở trong chương trình phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ. Trong đó, Bộ Xây dựng làm nòng cốt cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính.

Nếu thực tốt các giải pháp này, ông Nguyễn Xuân Quang cho rằng, sẽ có nhiều DN đầu tư bất động sản tham gia vào chương trình nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ. Giá nhà có thể giảm tối thiểu trên 20%, có thêm hàng triệu căn nhà mới đáp ứng Chương trình phát triển nhà ở quốc gia 2021 - 2030.