WMO: 2021 sẽ nằm trong chuỗi năm nóng nhất

Giai đoạn 2011 - 2020 là thập kỷ nóng nhất lịch sử

Mới đây, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres tuyên bố, biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của con người. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên hợp quốc, giai đoạn từ năm 2011 - 2020 là thập kỷ nóng nhất trong lịch sử.

Đặc biệt, 3 năm nóng nhất từng được ghi nhận là các năm 2016, 2019 và 2020, trong đó gần như không có sự khác biệt hoặc khác biệt rất nhỏ về mức nhiệt độ trung bình toàn cầu giữa các năm. Vào năm 2020, nhiệt độ trung bình toàn cầu vào khoảng 14,9 độ C, cao hơn 1,2 độ C so với mức nhiệt ở thời kỳ tiền công nghiệp (từ năm 1850 - 1900).

“Năm 2020 là một trong những năm nóng nhất lịch sử. WMO đưa ra thông tin trên như một lời cảnh báo rằng biến đổi khí hậu không ngừng gia tăng, đang phá hủy cuộc sống và sinh kế của con người trên toàn cầu. Hiện nay, nhiệt độ đang nóng lên ở mức 1,2 độ C và nhiều khu vực và lục địa đã ghi nhận thời tiết rất khắc nghiệt. Nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể tăng từ 3 - 5 độ C – mức tăng “thảm họa” trong thế kỷ này”, Tổng thư ký Liên hợp quốc nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo ông Guterres, “làm hòa với thiên nhiên là sứ mệnh lớn của thế kỷ chúng ta. Nó phải là ưu tiên hàng đầu của mọi người, ở mọi nơi”.

Thiên tai ngày càng có sức tàn phá khốc liệt

Mới đây, ông Matthias Petschke, Giám đốc phụ trách chương trình không gian của Ủy ban châu Âu (EC), cho biết các hiện tượng thời tiết cực đoan trong năm 2020 và dữ liệu từ Cơ quan Theo dõi biến đổi khí hậu của Liên minh châu Âu (C3S) cho thấy con người cần gấp rút hành động nhằm ngăn chặn tình trạng Trái Đất ấm lên.

Các nhà khoa học cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng rõ ràng hơn cho thấy biến đổi khí hậu sẽ khiến các cơn bão, lũ quét, cháy rừng và các thảm họa thiên nhiên khác có sức tàn phá khốc liệt hơn.

Tại Mỹ, chuyên gia khí tượng của Cơ quan Quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) Adam Smith cho biết thiệt hại về người và vật chất đang tăng nhanh tại nước này do các hiện tượng thời tiết cực đoan. Theo ông, các thảm họa gây thiệt hại tổng cộng 16 tỉ USD trong 9 tháng đầu năm 2020 tại Mỹ, tương đương với các mức thiệt hại cao nhất được ghi nhận vào các năm 2011 và 2017.

Một báo cáo sơ bộ cho thấy 13 thảm họa thiên nhiên xảy ra trong năm qua đã khiến ít nhất 188 người thiệt mạng, gây thiệt hại kinh tế lên tới 46,6 tỉ USD.

Ngoài ra, theo báo cáo của C3S, nếu như năm 2016 được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử do chịu ảnh hưởng của hiện tượng El Nino thì năm 2020 lại đi vào lịch sử là năm nóng kỷ lục mà không có tác động của hiện tượng El Nino và La Nina. Xu hướng nền nhiệt toàn cầu không ngừng tăng lên khi thế giới ghi nhận 6 năm qua là những năm nóng nhất trong lịch sử.

Báo cáo dựa trên các dữ liệu vệ tinh của C3S cũng cho thấy trong năm qua, một số khu vực đã trải qua nền nhiệt cao vượt qua các mức nhiệt trung bình toàn cầu.

Tháng 8 vừa qua, mức nhiệt ghi nhận tại Thung lũng Chết ở sa mạc Mojave, bang California (Mỹ), đã có thời điểm lên đến 54,4 độ C. Sau khi trải qua một mùa Thu và Đông ấm bất thường, châu Âu đã xác nhận 2020 là năm nóng nhất trong lịch sử khu vực với nhiệt độ trung bình cả năm cao hơn 2,2 độ C so với mức tiền công nghiệp và hơn gần 0,5 độ C so với năm 2019 vốn từng được xem là năm nóng nhất tại "lục địa già".

Bắc Cực và Bắc Siberia có mức tăng nhiệt cao nhất với nhiệt độ tại một số khu vực trung bình cao hơn 6 độ C so với nhiệt độ trung bình trong 30 năm qua. Khu vực này cũng trải qua một mùa cháy rừng bất thường, khi các vụ cháy rừng ở khu vực nằm ở Vòng Bắc cực trong năm 2020 đã giải phóng 244 triệu tấn CO2, tăng hơn 33% so với năm 2019. Biển băng tại Bắc Cực tiếp tục tan chảy, trong khi lượng băng hồi phục tại khu vực này liên tục ghi nhận mức thấp nhất trong tháng 7 và tháng 10/2020.

Các nhà khoa học cho biết báo cáo trên càng làm nổi bật sự cấp thiết phải nhanh chóng cắt giảm khí thải nhà kính trên khắp thế giới nhằm đạt mục tiêu đề ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015.

Giám đốc C3S Carlo Buontempo nhận định: "Năm 2020 nổi bật với sự nóng lên đặc biệt ở Bắc Cực và số lượng cơn bão nhiệt đới kỷ lục ở Bắc Đại Tây Dương... Đây cũng là lời nhắc nhở khác về sự cấp thiết của việc cắt giảm khí thải để ngăn chặn các tác động xấu đến khí hậu trong tương lai".

Chuyển sang dự báo của năm nay, WMO lưu ý rằng năm 2021 cũng sẽ nằm trong chuỗi năm nóng nhất, bất chấp ảnh hưởng của quá trình hạ nhiệt tạm thời do La Niña gây ra, các tác động của nó thường mạnh hơn trong năm thứ hai. Cơ quan Liên hợp quốc nhấn mạnh: “Do đó, vẫn còn phải xem mức độ làm mát liên tục do La Niña gây ra có thể tạm thời hạn chế xu hướng chung của sự ấm lên lâu dài trong năm 2021”.

Theo bản tin dự báo khí hậu toàn cầu hàng năm đến thập kỷ của WMO, có ít nhất 1/5 khả năng nhiệt độ trung bình toàn cầu tạm thời vượt quá 1,5 độ C vào năm 2024. Tuy nhiên, một trong những mục tiêu của Thỏa thuận Paris về khí hậu, được ký kết vào tháng 12/2015 bởi 195 quốc gia, là ngăn chặn sự gia tăng nhiệt độ không vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.