Vitamin C là gì và có tác dụng như thế nào?

Vitamin C là gì?

Vitamin C – còn được gọi là acid ascorbic, axit L-ascorbic, là một loại vitamin thiết yếu cho cơ thể, nó có tác dụng như một chất chống oxy hóa, kiềm chế huyết áp, chống viêm và tái tạo collagen. Vitamin C có trong thực phẩm và được sử dụng như một chất bổ sung chế độ ăn uống, tan trong nước.

Một số loài động vật có thể tự tạo ra vitamin C, nhưng con người phải bổ sung từ các nguồn khác. Nguồn cung cấp chủ yếu là trái cây tươi và rau quả, đặc biệt là trái cây họ cam quýt.

Tác dụng của vitamin C

Vitamin C có tác dụng rất quan trọng đối với cơ thể, bao gồm xương và mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu. Vitamin C còn giúp cơ thể hấp thu sắt, thúc đẩy tăng cường sản xuất hồng cầu. Gần đây, các nhà khoa học đang cố gắng tìm cách sử dụng nó như một phương pháp điều trị cho tình trạng virus Corona (Covid-19). 

Ngoài việc là một chất dinh dưỡng cần cho cơ thể, vitamin C còn được sử dụng để điều trị một số bệnh.

- Ngăn ngừa và điều trị bệnh scorbut - bệnh do thiếu hụt vitamin C. Biểu hiện dưới những triệu chứng như: Chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, các vết thâm tím rộng trên da.

- Điều trị bệnh trầm cảm, tâm thần, mệt mỏi bao gồm hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS), tự kỷ, rối loạn tăng động thiếu chú ý (ADHD), tâm thần phân liệt, bệnh Lou Gehrig và bệnh Parkinson. Nó cũng được sử dụng để điều trị hoặc ngăn ngừa độc tính gây ra bởi một số loại thuốc hoặc kim loại và để điều trị loét dạ dày tá tràng, cúm heo, mất thính lực đột ngột, bệnh gút và uốn ván.

- Hỗ trợ tim và mạch máu cho bệnh tim, xơ cứng động mạch, ngăn ngừa cục máu đông trong tĩnh mạch và động mạch, đau tim, đột quỵ, huyết áp cao, cholesterol cao, nhịp tim bất thường sau phẫu thuật, lưu lượng máu không đầy đủ khiến máu chảy vào chân, và giúp thuốc được sử dụng để giảm đau ngực. Người ta cũng nghĩ rằng có thể làm tăng sự chữa lành vết bỏng, loét, gãy xương và các vết thương khác. Vitamin C cũng được sử dụng để ngăn ngừa đau lâu dài sau phẫu thuật hoặc chấn thương.

- Điều trị tăng nhãn áp: Vitamin C cũng được sử dụng cho bệnh tăng nhãn áp, ngăn ngừa đục thủy tinh thể, ngăn ngừa bệnh túi mật, sâu răng và mảng bám, táo bón, bệnh Lyme, mất thị lực do tuổi tác, tăng cường hệ miễn dịch, đột quỵ và các bệnh khác như hen suyễn, viêm phế quản, xơ nang, bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh vô sinh, tiểu đường, rối loạn collagen, viêm khớp và các loại viêm khớp khác, đau lưng và sưng đĩa, ung thư, loãng xương và các bệnh về xương khác.

- Tăng protein trong nước tiểu (albumin niệu): Uống vitamin C cộng với vitamin E có thể làm giảm protein trong nước tiểu ở những người mắc bệnh tiểu đường.

- Viêm dạ dày: Một số loại thuốc dùng để điều trị nhiễm H.pylori có thể làm nặng thêm tình trạng viêm dạ dày. Uống vitamin C cùng với thuốc omeprazole có thể làm giảm tác dụng phụ này.

- Bệnh Gout: Hấp thụ vitamin C cao hơn từ chế độ ăn uống có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gút ở nam giới nhưng vitamin C không giúp điều trị bệnh gút.

- Viêm dạ dày nặng hơn do thuốc dùng để điều trị nhiễm H.pylori: Một số loại thuốc dùng để điều trị nhiễm H.pylori có thể làm nặng thêm tình trạng viêm dạ dày. Uống vitamin C cùng với thuốc omeprazole có thể làm giảm tác dụng phụ này.

- Thiếu máu tán huyết: Uống bổ sung vitamin C có thể giúp kiểm soát bệnh thiếu máu ở những người đang lọc máu.

- Huyết áp cao: Uống vitamin C cùng với thuốc có tác dụng hạ huyết áp giúp hạ huyết áp tâm thu (chỉ số trên của huyết áp) một lượng nhỏ. Nhưng nó dường như không làm giảm áp suất tâm trương (chỉ số dưới của huyết áp). Uống vitamin C dường như không làm giảm huyết áp khi uống mà không dùng kết hợp với thuốc hạ huyết áp.

- Cholesterol cao: Uống vitamin C có thể làm giảm cholesterol lipoprotein một lượng nhỏ (LDL hoặc "có hại") ở những người có cholesterol cao.

- Nhiễm độc chì: Tiêu thụ vitamin C trong chế độ ăn uống dường như làm giảm nồng độ chì trong máu.

- Đau ngực kéo dài: Ở một số người dùng thuốc giảm đau ngực, cơ thể sẽ tăng khả năng chịu đựng và lâu dần thuốc sẽ hết tác dụng. Uống vitamin C dường như giúp các loại thuốc này, chẳng hạn như nitroglycerine, hoạt động lâu hơn.

- Viêm xương khớp: Uống vitamin C từ các nguồn thực phẩm hoặc từ các chất bổ sung canxi ascorbate dường như ngăn ngừa mất sụn và làm trầm trọng thêm các triệu chứng ở những người bị viêm xương khớp.

- Hoạt động thể chất: Ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C như một phần của chế độ ăn kiêng có thể cải thiện hiệu suất vận động thể chất và sức mạnh cơ bắp ở người già. Ngoài ra, bổ sung vitamin C có thể cải thiện lượng oxy trong khi tập thể dục ở tuổi vị thành niên. Tuy nhiên, uống vitamin C với vitamin E dường như không cải thiện sức mạnh cơ bắp ở những người đàn ông lớn tuổi cũng đang thực hiện chế độ tập luyện.

- Cháy nắng: Uống vitamin C hoặc bôi nó lên da cùng với vitamin E có thể ngăn ngừa cháy nắng. Nhưng uống vitamin C một mình không ngăn ngừa cháy nắng.

- Da nhăn: Kem dưỡng da có chứa vitamin C có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa da.

- Ngoài ra, vitamin C còn rất nhiều tác dụng khác như cải thiện sức khỏe và làm chậm lão hóa, cũng như chống lại các tác dụng phụ của cortisone và các loại thuốc có liên quan, giúp cai nghiện ma túy trong khi nghiện, và giảm tác dụng phụ của xạ trị.

Vitamin C có ở đâu?

Dưới đây là những thực phẩm có chứa nhiều vitamin C:

Rau quả:

Ớt

Bông cải xanh

Cải bắp

Cải Brussels

Su hào

Đậu trắng

Súp lơ

Cải xoăn

Trái cây:

Ổi

Đu đủ

Kiwi

Cam

Vải

Dâu tây

Dứa

Bưởi hồng hoặc đỏ

Dùng vitamin C thế nào là đúng cách?

Muốn vitamin C có thể phát huy hết những dưỡng chất của nó và không sinh độc, bạn có thể tuân theo quy tắc sau:

Tốt nhất nên uống vitamin C vào buổi sáng/buổi trưa và sau khi ăn, vì nếu uống vào lúc đói thì rất dễ bị cồn ruột, xót dạ dày. Không nên uống vitamin C vào buổi tối trước khi đi ngủ, việc làm này sẽ khiến bạn khó ngủ hơn.

Sử dụng vitamin C với liều lượng cao (500 đến 1.000mg) hoặc rất cao (>2.000mg) trong thời gian dài có thể gây ra ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như sỏi thận, luôn cảm thấy bồn chồn, thường xuyên nôn mửa, khiến tình trạng viêm loét dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn… Vì vậy, nếu không có chỉ định của bác sĩ, thay vì dùng thuốc, bạn có thể bổ sung vitamin C qua đường ăn uống.

Những người bị dị ứng với axit ascorbic hoặc bất kỳ thành phần nào khác trong chất bổ sung, hoặc những người đang gặp vấn đề về thận không nên uống vitamin C.