Thưởng Tết 2019: Hình thức thưởng tháng thứ 13 sẽ được áp dụng nhiều nhất?

Theo ông Phạm Minh Huân, “việc thưởng tháng lương thứ 13 thường được DN lên kế hoạch sẵn và chi trả vào dịp cuối năm hoặc đầu năm dương lịch. Ngoài việc thưởng tháng lương thứ 13, nhiều DN còn áp dụng thêm hình thức thưởng theo hiệu quả sản xuất kinh doanh trong năm. Ở hình thức này, mức thưởng sẽ hấp dẫn khi có kết quả sản xuất - kinh doanh tốt. Đặc biệt đối với các cá nhân có đóng góp lớn cho hoạt động của DN”.

Cũng theo ông Phạm Minh Huấn, ở nhiều DN, phần lớn của khoản thưởng Tết âm lịch thực chất là việc trả thưởng đợt 2 như trên.

“Tiền thưởng dựa theo hiệu quả sản xuất kinh doanh năm dương lịch. Nhưng DN cần một thời gian để tính toán, đánh giá hiệu quả từ đó mới có thưởng chính thức. Việc trả thưởng theo đó thường rơi vào gần dịp Tết âm lịch nên nhiều nơi cứ gọi là thưởng Tết âm lịch” - ông Phạm Minh Huân giải thích.

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân: “Với tình hình kinh tế hiện nay, mức và tốc độ thưởng Tết 2019 của DN nói chung sẽ không có nhiều đột biến so với Tết 2018”.

Nhận định về mức thưởng trong năm 2019, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho rằng, với tình hình kinh tế hiện nay, mức và tốc độ thưởng Tết 2019 của DN nói chung sẽ không có nhiều đột biến so với Tết 2018.

Trong đó, đối với DN Nhà nước, việc chi trả thưởng Tết sẽ có mức khung nhất định, và mức này thường khó cao do các quy định tài chính. Theo đó, quỹ khen thưởng và phúc lợi của người lao động tối đa không quá 3 tháng tiền lương trong cả năm.

Đối với DN tư nhân và DN FDI, mức chi thưởng cuối năm của DN tư nhân và FDI thường không cố định. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, mức thưởng Tết của DN FDI vẫn thường đứng đầu bảng khảo sát của Bộ LĐ-TB&XH về số tiền thưởng cuối năm dành cho người lao động. Trong đó, mức thưởng cao chỉ dành cho một số cá nhân có đóng góp cao trong DN.

Trước đó, thống kê của Bộ LĐ-TB&XH về mức lương và thưởng tết năm 2018 cho thấy: Đối với thưởng Tết dương lịch, mức cao nhất đạt 1,5 tỉ đồng. Mức thưởng bình quân là 1,1 triệu đồng/người, bằng 91,9% so với năm 2017.

Thưởng Tết Nguyên Đán Mậu Tuất: Mức thường bình quân bằng khoảng 1 tháng lương (5,5 triệu đồng/người), tăng 13,0% so với năm 2017 (4,8 triệu đồng/người).

Các thống kê cũng cho thấy, bên cạnh những DN có mức thưởng khủng thì cũng có DN thưởng Tết 2018 chỉ được 20.000 đồng/người. Năm 2017 trước đó, mức thưởng Tết thấp là 50.000 đồng/người. Để tránh tình trạng DN thưởng Tết cho người lao động bằng hiện vật hoặc đưa ra mức thưởng thấp như trên, nhiều ý kiến cho rằng, nên quy định cụ thể về thưởng Tết trong quá trình sửa đổi Bộ luật Lao động 2012. Tuy nhiên theo nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân, việc quy định cứng mức thưởng Tết là rất khó và phải có sự đánh giá tác động từ nhiều phía.

“Ngay cả với cơ chế tiền lương trong DN, Nhà nước chỉ ban hành lương tối thiểu như một “mức sàn” để đảm bảo DN không trả thấp hơn. Trong lộ trình tới năm 2021, Nhà nước sẽ không can thiệp trực tiếp vào tiền lương của DN” - ông Phạm Minh Huân nói.

Nguyên Thứ trưởng Phạm Minh Huân cũng cho biết, Luật Lao động năm 1994 đã có quy định: “Người sử dụng lao động có trách nhiệm trích từ lợi nhuận hàng năm để thưởng cho người lao động đã làm việc tại DN từ một năm trở lên …”. Quy định này ít nhiều đã tạo “khung” cho việc thưởng Tết và làm căn cứ để người lao động hoặc tổ chức công đoàn có thể đề nghị DN xem xét tới việc chi thưởng cuối năm.

Tuy nhiên tới thời điểm xây dựng dự án Luật Lao động năm 2012, quá trình lấy ý kiến góp ý, hoàn thiện dự án Luật, ban soạn thảo đã tiếp cận với nhiều quan điểm khác nhau. Trong đó có nhiều quan điểm cho rằng không nên quy định “cứng” như trên. Theo ông Phạm Minh Huân, “nhiều DN FDI khi đó cho rằng, điều quan trọng là tiền lương tháng của người lao động phải được trả theo đúng quy định. Phần còn lại sau khi tính toán còn phải dành cho các nhà đầu tư, cổ đông đóng góp vốn vào hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN”.

Do đó, khi xây dựng dự án Luật Lao động năm 2012, bộ phận soạn thảo đã có những điều chỉnh mang tính thực tiễn và linh hoạt hơn. Cụ thể, nội dung về tiền thưởng được ghi quy định trong Luật là: “Tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động…”. Như vậy, quan điểm về tiền thưởng hiện rõ hơn tính khuyến khích, được hình thành từ thỏa thuận giữa hai bên.

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân: “Những DN làm việc nghiêm túc sẽ không dại dột chi trả và đãi ngộ cho người lao động ở mức thấp trong điều kiện sản xuất - kinh doanh có kết quả tốt. Bởi làm vậy, DN vô tình sẽ tự làm mất đi nguồn lực quan trọng, ảnh hưởng lâu dài tới kết quả sản xuất kinh doanh. Hơn nữa trong bối cảnh hiện nay, quan hệ lao động hiện nay có tính ngang bằng giữa người sử dụng lao động và người lao động. Người lao động hiện nay có nhiều sự lựa chọn công việc và nơi làm việc nào hấp dẫn và hợp với năng lực”.