Tại sao cần cúng giao thừa ngoài trời?

Tục ta tin rằng mỗi năm có một Ông Hành Khiển coi việc nhân gian, hết năm thì thần nọ bàn giao công việc cho thần kia, cho nên cúng tế để tiễn ông cũ và đón ông mới. Ngoài việc cúng giao thừa trong nhà, mỗi gia đình thường chuẩn bị thêm mâm cúng giao thừa ngoài trời để cúng chào đón các vị quan hành khiển và phán quan năm mới. Mỗi vị hành khiển làm một năm dưới dương gian và cứ sau 12 năm thì lại có sự luân phiên trở lại. Còn phán quan là vị thần giúp việc cho các vị hành khiển. Có 12 vị hành khiển và 12 phán quan. Vương hiệu của 12 vị hành khiển và các phán quan là:

Năm Tý: Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.

Năm Sửu: Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.

Năm Dần: Ngụy Vương Hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu Tào phán quan.

Năm Mão: Trịnh Vương Hành khiển, Thạch Tinh hành binh chi thần, Liễu Tào phán quan.

Năm Thìn: Sở Vương Hành khiển, Hoả Tinh hành binh chi thần, Biểu Tào phán quan.

Năm Tị: Ngô Vương Hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa Tào phán quan.

Năm Ngọ: Tần Vương Hành khiển, Thiên Mao hành binh chi thần, Ngọc Tào phán quan.

Năm Mùi: Tống Vương Hành khiên, Ngũ Đạo hành binh chi thần, Lâm Tào phán quan.

Năm Thân: Tề Vương Hành khiển, Ngũ Miếu hành binh chi thần, Tống Tào phán quan.

Năm Dậu: Lỗ Vương Hành khiển, Ngũ Nhạc hành binh chi thần, Cự Tào phán quan.

Năm Tuất: Việt Vương Hành khiển, Thiên Bá hành binh chi thần, Thành Tào phán quan.

Năm Hợi: Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan.

Theo bảng trên, vị quan hành khiển và phán quan năm Kỷ Hợi 2019 sẽ là Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan. Do vậy, trong bài văn khấn giao thừa ngoài trời năm 2019, gia chủ phải khấn là Lưu Vương Hành Khiển.

Vì sao phải cúng giao thừa ngoài trời?

Lễ giao thừa được cúng ở ngoài trời là bởi vì các cụ xưa hình dung trong phút cựu vương hành khiển bàn giao công việc cho tân vương luôn có quân đi, quân về đầy không trung tấp nập, vội vã (nhưng mắt trần ta không nhìn thấy được), thậm chí có quan quân còn chưa kịp ăn uống gì.

Những phút ấy, các gia đình đưa xôi gà, bánh trái, hoa quả, toàn đồ ăn nguội ra ngoài trời cúng, với lòng thành tiễn đưa người nhà trời đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ cai quản hạ giới năm tới. Vì việc bàn giao, tiếp quản công việc hết sức khẩn trương nên các vị không thể vào trong nhà khề khà mâm bát mà chỉ có thể dừng vài giây ăn vội vàng hoặc mang theo, thậm chí chỉ chứng kiến lòng thành của chủ nhà.

Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời gồm những gì?

Để thực hiện nghi thức cúng giao thừa ngoài trời, tùy điều kiện các gia đình thường chuẩn bị mâm lễ cúng gồm:

- 1 đĩa gà (hoặc 1 đĩa chân giò luộc)

- 1 đĩa xôi

- 1 lọ hoa tươi

- 1 đĩa hoa quả

- 1 ly nước sạch

- Bánh kẹo

- Rượu (bia)

- Tiền vàng

- Nến

Do các vị quan thần đi đi, về về, bàn giao công việc rất nhanh và khẩn trương không kịp dừng chân ở lại, đi qua chỉ kịp chứng kiến lòng thành của chủ nhà. Vì vậy, đồ lễ không cần chuẩn bị cầu kì, thậm chí chỉ cần chén rượu, nén hương, quả ngọt mà thành tâm, thành ý khấn vái là được.

Văn khấn lễ giao thừa ngoài trời do TS Lê Xuân Phương (chuyên gia phong thuỷ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu doanh nhân và doanh nghiệp Đông Nam Á) sưu tầm

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

- Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

- Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

- Ngài Cựu niên Thiên quan Việt Vương hành khiển, Thiết Bá Chi Thần, Thành Tào phán quan.

- Ngài Cựu niên Thiên quan Lưu Vương hành khiển, Ngũ Ôn chi thần, Nguyễn Tào Phán quan.

- Ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

- Ngài bản cảnh xứ Thần Linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân.

- Các ngài địa chúa long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.

Nay là giờ phút giao thừa năm Kỷ Hợi

Chúng con là:..........................................................

Ngụ tại:....................................................................

Phút thiêng Giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, Tam Dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế chí đức Tôn Thần trên vâng mệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều để khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh ban tài tiếp lộc. Nhân buổi Tân Xuân, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm nghi lễ cúng trần, dâng lên trước Án. Cúng dâng Phật thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

- Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cai Thiên Quan Việt Vương hành khiển, Thiết Bá chi thần, Thành Tào phán quan.

- Ngài đương niên Thiên Quan Lưu Vương hành khiển, Ngũ Ôn chi thần, Nguyễn Tào phán Quan.

- Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương. Ngài bản xứ Thần Linh Thổ Địa. Ngài định phúc Táo Quân. Ngài Phúc Đức Chính Thần. Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ Long mạch Tài Thần. Ngài bản gia Táo Quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần Linh cai quản trong khu vực này.

Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông, người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù- Dương trợ, sở nguyện như ý, sở cầu lòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.

Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Cẩn cáo!

Bài khấn giao thừa trong nhà

Trước khi khấn giao thừa ngoài trời, gia chủ cần khấn giao thừa trong nhà theo bài khấn cũng do TS Lê Xuân Phương sưu tầm dưới đây.

Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Kính Lạy Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật

Kính lạy Phật, Trời, Hoàng Thiên, Hậu Thổ

Kính lạy chư vị Tôn Thần.

Hôm nay là ngày mùng một tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân giải trừ đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.

Gia chủ chúng con là:..........................................................

Nhân tiết minh niên sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng thiên địa Tôn Thần. Thiết nghĩ Tôn Thần hào khí sáng lòa, ân đức rộng lớn. Ngôi sao vạn trượng uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, Tôn đức cảm thông. Cúi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho chúng con mọi người hoan hỷ vinh xương, con cháu cát tường khang kiện. Mong ơn Đương cảnh Thành Hoàng, đội đức Tôn Thần bản xứ sự nghiệp hành thông, sở cầu như ý.

Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

Cẩn Cáo!