Quảng Bình: Nâng cao thu nhập nhờ trồng rừng bền vững

Gắn bó với rừng đã lâu, ông Đ.N.Bảo ở thôn Tân Hương, xã Hương Hóa (Tuyên Hóa) hiểu hơn ai hết những giá trị của rừng. Rừng là sinh kế mang lại nguồn thu nhập chính, là nguồn sống của gia đình ông. Ông Bảo chia sẻ: “Ở gần rừng, thì phải sống nhờ rừng. Chính những cánh rừng trồng đã thay đổi số phận, cuộc sống và mở ra cơ hội việc làm, thu nhập cho người dân ở khu vực miền núi. Cũng từ đây, nhiều ngành nghề đã phát triển, mang lại thu nhập cho người dân trên địa bàn”.

Thế nhưng, cũng như nhiều người khác, ông Bảo cũng chỉ trồng rừng theo kinh nghiệm, có đất thì cứ trồng keo, tràm. Sau 5, 6 năm thì cưa cắt để bán. Bán rồi lại trồng mới. Bình quân mỗi ha thu được trên dưới 50 triệu đồng. Tính ra, mỗi năm, người trồng rừng chỉ “bỏ túi” vỏn vẹn 10 triệu đồng/ha. Nhờ tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật trồng rừng gỗ lớn và tập huấn quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC. Ông Bảo đã chuyển đổi cả 4ha rừng của ông sang trồng rừng gỗ lớn và áp dụng quy trình quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC. Cây giống được ông lựa chọn là cây keo lấy mô. Hiệu quả kinh tế của giống cây này mang lại, nếu đạt đến độ tuổi từ 10-14 năm, sẽ cho giá trị hàng trăm triệu đồng/ha.

Phó Chủ tịch UBND xã Hương Hóa Trần Ngọc Long cho biết, để khai thác tiềm năng, lợi thế rừng trồng trên địa bàn thực sự bền vững, nâng cao giá trị gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, thời gian qua, địa phương đã tích cực vận động, tuyên truyền người dân cải tạo, chuyển đổi sang trồng rừng gỗ lớn thay thế gỗ rừng trồng có giá trị thấp. Xã Hương Hóa cũng đã tiến hành quy hoạch các vùng, khu vực rừng để phát triển những vùng sản xuất tập trung trồng rừng gỗ lớn, cây dược liệu, cây lâm sản ngoài gỗ phù hợp. Đến nay, trên địa bàn xã có hơn 621/653ha rừng trồng đã được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC và đã chuyển đổi hơn 99ha sang trồng rừng gỗ lớn. Những kết quả bước đầu đó chính là tiền đề cơ bản để thay đổi nhận thức và tư duy của người trồng rừng trong việc nâng cao giá trị rừng trồng gắn với bảo vệ và phát triển rừng bền vững. 

Anh Phạm Văn Thiên ở bản cáo, xã Lâm Hóa, huyện Tuyên Hóa cho biết: ”Ngày trước, cái ăn, cái mặc của cả gia đình mình và hầu hết người Mã Liềng nơi đây chủ yếu nhờ đi rừng hái măng, lá nón, lấy mây, chứ không ai nghĩ trồng rừng để nâng cao thu nhập. Ngày nhận đất trồng rừng, mình cũng không biết phải làm gì. Đến năm 2014, 2 vợ chồng bàn bạc, đánh liều vay 40 triệu đồng mua keo tràm về trồng. Lúc đó, mình cũng không ngờ trồng cây mà thành rừng được".

Thế rồi, rừng keo của vợ chồng anh Thiên trồng cũng lớn lên, sinh trưởng và phát triển tốt”. Anh Thiên vui vẻ kể: “Gần 50 năm tuổi đời, chưa bao giờ, vợ chồng mình có trong tay cùng lúc số tiền nhiều đến như vậy. Ngày nhận đủ 150 triệu đồng từ việc khai thác rừng trồng được, vợ chồng mình đã run lên vì sung sướng. Mình không nghĩ rằng trồng rừng lại cho nhiều tiền đến như thế. Có tiền, ngày hôm sau, mình mang trả 40 triệu đồng vay vốn để trồng rừng trước đó. Số còn lại, mình quyết định xây bao lại nhà và mua cho con trai một mảnh đất ở để làm nhà riêng”. Đúng dịp đó có dự án tập huấn trồng rừng gỗ lớn và cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC, Anh Thiên đã mạnh dạn tham gia. Đến giờ, lứa keo lấy gỗ lớn gần 2 năm tuổi của Anh đã được cấp chứng chỉ FSC”.

Phó Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa Đinh Tiến Dũng cho biết, Tuyên Hóa là huyện miền núi, có diện tích đất sản xuất lâm nghiệp lớn (hơn 12.470ha). Đó chính là thế mạnh để huyện phát triển các ngành kinh tế lâm nghiệp, đặc biệt là gỗ rừng trồng. Để phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững, tạo ra sản phẩm hàng hóa chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần ổn định đời sống người dân, huyện Tuyên Hóa đã xây dựng đề án “Nâng cao giá trị rừng trồng gắn với bảo vệ và phát triển rừng bền vững, giai đoạn 2021-2025”.

Mục tiêu của đề án là hình thành vùng nguyên liệu gỗ công nghiệp và gỗ lớn, gắn với xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Để nâng cao giá trị và đầu ra cho sản phẩm rừng trồng, huyện cũng đã chú trọng tăng các diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC. Cùng với đó, huyện cũng khuyến khích người dân lựa chọn các loại cây dược liệu, lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng nhằm nâng cao giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích.