Nhà chung cư tại Melbourne, Australia được xây dựng và quản lý ra sao?

Về nhà ở xã hội (public housing) như đã nói trên thuộc quyền sở hữu của Nhà nước. Loại nhà này được quản lý bởi Ủy ban nhà ở của bang Victoria (Housing Commission of Victoria). Ủy ban nhà ở này là một phần của bộ máy quản lý của bang Victoria chứ không phải chỉ riêng mình TP Melbourme. Loại nhà ở này đôi khi được đầu tư vốn bởi một số tổ chức nhân quyền và được hỗ trợ về mặt pháp lý bởi một số điều luật về nhân quyền, chống đói nghèo và nhà ở.

Hiện nay, Chính phủ Úc đang muốn kêu gọi các nhà đầu tư tư nhân giúp đỡ để xây dựng. Các nhà đầu tư có thể dành được một vài lợi ích hoặc sự trợ giúp từ Nhà nước sau đó. Tuy nhiên việc này vẫn gặp khó khăn vì loại nhà ở này ít mang lại lợi ích kinh tế cho các chủ đầu tư kinh doanh bất động sản.

Chung cư không phải là loại hình phổ biến ở Melbourne. Còn về nhà ở nói chung ở TP Melbourme được chia ra thành nhiều khu vực khác nhau và mỗi khu vực có bộ máy Nhà nước riêng quản lý. Mỗi khu vực sẽ có chính sách và tiêu chuẩn về nhà ở khác nhau. Tất cả chính sách và tiêu chuẩn đều được công khai online trên trang website của khu vực nên các nhà đầu tư bắt buộc phải tham khảo trước khi có ý định xây dựng. Muốn xây bất cứ công trình nào cũng đều phải thông qua hội đồng của khu vực đó. Nếu không đạt tiêu chuẩn và sai với quy định của khu vực (ví dụ: Độ cao, màu sắc, lý do sử dụng), đơn xin cấp phép sẽ bị hội đồng từ chối. Hoặc nếu có hành vi gian dối và xây sai với những gì đã xin trong đơn xin cấp phép, người nộp sẽ bị hội đồng kiện và hầu tòa và phải chịu chi phí phạt rất cao.

Người Úc thuộc diện thu nhập thấp có thể đăng ký thuê nhà ở xã hội (puliic housing). Ngoài ra, cũng có một số chung cư do tư nhân xây hỗ trợ cho người thu nhập thấp mua nhà nhưng người mua phải đăng ký form và chứng minh thu nhập thấp mà vẫn có khả năng chi trả mua nhà. Những người lần đầu mua nhà cũng nhận được một số ưu đãi từ Chính phủ để mua nhà giá rẻ hơn.

Về phía Nhà nước Úc, họ đánh giá công trình chung cư dựa trên tiêu chuẩn sự phát triển bền vững (ví dụ: Họ đánh giá về nguyên liệu sử dụng, thân thiện môi trường…). Thực tế cho thấy những công trình được đánh giá cao thì có khả năng bán nhanh thu về được lợi nhuận cao hơn hoặc dễ bán hơn. Chung cư cao cấp hay bình dân được phân loại bởi nguyên vật liệu sử dụng cho công trình (chung cư cao cấp sẽ sử dụng những nguyên vật liệu đắt tiền hơn và phải đạt tiêu chuẩn chung của chung cư cao cấp) và nhiều yếu tố để phân loại (vị trí, khu vực, đối tượng khách hàng).

Tuy nhiên như đã nói ở trên, hội đồng khu vực chịu trách nhiệm rất lớn trong việc cấp phép và đảm bảo xây dựng đúng quy trình trong khu vực nên họ sẽ theo dõi giám sát kiểm tra rất kỹ quá trình thi công của chủ đầu tư tránh tình trạng thiết kế một đằng, thi công một nẻo.

Đối với các hoạt động kinh doanh nhà ở và dịch vụ nhà ở được Chính phủ quản lý rất chặt chẽ về thuế, doanh nghiệp thường phải tự giác thực hiện đúng quy định.

KTS Nguyễn Thùy Anh (từ Australia)