Nguy cơ ngộ độc và mất mạng vì ăn ... côn trùng

Từ lâu ở Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới, người dân đã quen với việc sử dụng côn trùng làm thức ăn. Cào cào, châu chấu, nhộng tằm, dế, ong, mối, nhộng ve sầu, sâu... là những món ăn ưa thích của nhiều người.

Thậm chí, một số loài côn trùng còn được chế biến thành món ăn đặc sản và được bán với giá cao tại các nhà hàng như bọ cạp, châu chấu, bọ xít... 

ThS Nguyễn Viết Hải - Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam đánh giá, món ăn côn trùng có giá trị dinh dưỡng cao bởi có nhiều acid amin, không cholesterol, hàm lượng các loại vi chất cũng rất cao. Đây cũng là nguồn thực phẩm sạch, không để lại dư lượng và không mang các dịch bệnh cho con người.

Trên thế giới, có hơn 1.000 loài côn trùng có thể ăn được như dế mèn, bọ cạp, rết, sâu, nhộng… Tuy nhiên nếu chế biến không đúng cách có thể dẫn đến ngộ độc và gây ra các hậu quả đáng tiếc.

Nhiều loại côn trùng được chế biến thành món ăn đắt tiền

Theo thống kê cả nước của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), hầu như năm nào cũng xảy ra những ca ngộ độc thực phẩm do ăn các loại côn trùng, ấu trùng.

Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp trong các vụ ngộ độc do ăn côn trùng là: Buồn nôn, nôn, chóng mặt, cứng hàm, run tay chân, sẩn ngứa, ban dạng mảng toàn thân, co giật tay chân, kích thích vật vã, khó thở, ý thức lơ mơ, hôn mê và có thể tử vong.

Biểu hiện lâm sàng với các triệu chứng nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo độc tố trong côn trùng, tổng lượng đã ăn vào và cơ địa người ăn. Những người có thể trạng yếu như người già, trẻ em, phụ nữ có thai… thường bị nặng hơn.

Tuy nhiên ăn các món ăn từ côn trùng lại tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc và tử vong rất cao

Theo Cục An toàn thực phẩm, nguyên nhân là do người dân ăn phải côn trùng đã chết sinh ra độc tố, côn trùng bị nhiễm nấm độc, côn trùng chứa nhựa cây độc như cây cọc rào, cây cỏ lào, thầu dầu tía...  Hoặc do côn trùng có nhiều protein lạ gây ra dị ứng với những người có cơ địa mẫn cảm để chế biến thức ăn.

Đặc biệt, với nhộng ve sầu, do sống dưới đất nên chúng có nguy cơ nhiễm và bị nấm ký sinh nên dễ gây ngộ độc cấp tính nặng cho người sử dụng dù đã qua chế biến.

Nhiều người dân bắt và chế biến côn trùng làm thức ăn chỉ bằng kiến thức cá nhân và kinh nghiệm dân gian nên khó bảo đảm an toàn. Cần phải nhận biết được đâu là côn trùng mang mầm bệnh, đâu là cách chế biến an toàn khi sử dụng loại thực phẩm đặc biệt này.