Doanh nghiệp đòi quyền tự quyết: Cục ATTP nói thẳng

Nhiều thông tin kiến nghị không chính xác

Chiều 23/8, PGS.TS. Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục an toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có thông tin chính thức với báo chí xung quanh kiến nghị của một số doanh nghiệp về việc đòi bỏ giấy phép con.

Theo ông Phong, việc tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp là một chủ trương đúng đắn và các Bộ, ngành phải nghiêm túc thực hiện. Tuy nhiên Chính phủ cũng có 5 nội dung chỉ đạo rất cương quyết về việc đảm bảo vệ sinh ATTP như: chỉ thị số 34, chỉ thị số 13, chỉ thị số 17 của Thủ tướng Chính phủ.

Kết luận số 11 của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo của các cấp ủy Đảng về ATTP trong tình hình mới. Cuối cùng là nghị quyết số 43 của Quốc hội về thực thi chính sách pháp luật về ATTP.

“Như vậy có thể thấy chúng ta không được phép tách rời giữa thông thoáng và buông lỏng quản lý. Tuy nhiên vừa rồi có rất nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề công bố của Cục ATTP là nên bỏ.

Ông Nguyễn Thanh Phong cung cấp thông tin cho báo chí

Có ý kiến 1 thanh socola phải cần 13 giấy phép. Tuy nhiên khi kiểm tra lại thì hoàn toàn không phải thế. Nếu doanh nghiệp nhập khẩu về 13, 15 hay 30 nguyên liệu hoặc phụ gia thực thẩm để sản xuất nội bộ ra 1 sản phẩm thì không cần công bố từng loại nguyên liệu. Doanh nghiệp chỉ cần kê khai vào bảng nguyên liệu và sau đó công bố sản phẩm cuối cùng.

Còn ngược lại, nếu nhập về để bán ra thị trường các phụ gia hay nguyên liệu đó thì bắt buộc phải công bố. Hai vấn đề này hoàn toàn khác nhau.

Nếu nghe qua có thể thấy doanh nghiệp chịu rất nhiều áp lực về giấy phép công bố. Nhưng thực tế không phải vậy”, ông Phong khẳng định.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Thanh Phong cũng nhắc đến thông tin cho rằng nhiều năm nay các doanh nghiệp kiến nghị bỏ việc công bố nguyên liệu, thậm chí chán không kiến nghị. Ngoài hiệp hội VASEP còn có hiệp hội chè, cà phê và sữa. Thậm chí có thông tin khẳng định chi phí cho việc công bố này những qua hết hàng nghìn tỷ và triệu ngày công.

Nhìn nhận về vấn đề này, ông Phong cho rằng doanh nghiệp cần phải đưa ra con số cụ thể về chi phí sản xuất cũng như hiệu quả đạt được thông qua hoạt động này. Nếu không công bố đầy đủ mà chỉ đưa ra các số liệu chung chung sẽ chỉ là bài toán kinh tế nửa vời.

“Doanh nghiệp nói tốn kém như vậy nhưng làm việc đó hiệu quả bằng số 0 hay có lợi cho sức khỏe, cho xã hội gấp nhiều lần? Nếu tốt thì nếu chi nhiều hơn nữa chúng ta vẫn phải làm.

Một khi bài toán kinh tế chỉ đưa ra số liệu về chi phí mà không nêu được hiệu quả thì đó chỉ là bài toán kinh tế nửa vời.

PGS.TS Trần Đáng trước đây còn làm Cục trưởng Cục vệ sinh ATTP đã có nghiên cứu với một số tổ chức y tế thế giới và ra kết quả: chi 1 đồng cho ATTP thì tiết kiệm được 48 đồng tiền điều trị và dự phòng bệnh”, ông Phong dẫn chứng.

Ông Phong khẳng định nhiều thông tin đưa ra không chính xác

Về việc doanh nghiệp, hiệp hội kiến nghị bỏ việc công bố của cục ATTP, ông Phong khẳng định hoàn toàn không có căn cứ và những thông tin được đưa ra là sai sự thật.

Cụ thể, theo ông Phong, kiến nghị hồi tháng 9/2016 của VASEP hoàn toàn không có chuyện bỏ công bố. Đến tháng 3/2017, hội này mới thêm kiến nghị bỏ công bố.

Chủ tịch hiệp hội sữa cũng khẳng định với ông Phong hoàn toàn không có phàn nàn hay kiến nghị bỏ vấn đề công bố.

"Tổng thư ký hiệp hội sữa có nói với tôi nhiều người đến vận động ký để bãi bỏ việc công bố. Kiến nghị trên là phi lý và hiệp hội sữa đã không đồng ý. Đây là hiện tượng “lobby” về mặt chính sách rất nguy hiểm”, ông Phong cảnh báo.

Phải vừa tiền kiểm và hậu kiểm như các nước

Ông Phong cũng nhắc đến ý kiến bỏ việc công bố là phù hợp với các nước Nhật Bản, Singapore hay 1 số nước châu Âu, tức là cơ quan quản lý nhà nước chỉ tiền kiểm để doanh nghiệp tự công bố và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm và tự sản xuất kinh doanh. Các cơ quan quản lý nhà nước sau khi hậu kiểm mà phát hiện ra sai phạm thì sẽ tiến hành xử lý.

“Nếu làm được như vậy là biện pháp hết sức tiên tiến. Nhưng để làm vậy cần 2 yếu tố. Một là ý thức chấp hành pháp luật tốt. Hai là nguồn lực phục vụ hậu kiểm phải bảo đảm. Ý thức chấp hành pháp luật tôi cho rằng chúng ta không thể bằng các nước. Họ không thể có hiện tượng bơm tạp chất vào tôm, rau 2 luống, không thể có chất phụ gia cho vào thực phẩm...

Nguồn nhân lực chúng ta cũng không thể đủ được. Hiện nay đã là quý 3 của năm 2017, chúng tôi mới được tạm ứng hơn 20% kinh phí về ATTP của năm 2016. Do đó chúng ta phải làm 2 phương thức vừa tiền kiểm và hậu kiểm giống nhiều quốc gia: Thái Lan, Hàn Quốc, Philippines, Indonesia...”, ông Phong nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Phong cũng phủ nhận thông tin cán bộ Cục ATTP gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc làm hồ sơ, thủ tục giấy tờ.

Theo ông Phong, quy định công bố nêu rõ, với thực phẩm chức năng là 30 ngày, thực phẩm bình thường là 15 ngày và thực phẩm có quy chuẩn là 7 ngày. Sau thời gian trên, Cục ATTP phải trả lời doanh nghiệp có đạt hay không để cấp phép.

“Có nhiều trường hợp chúng tôi không thể thể cấp giấy phép được do hồ sơ sai, không đảm bảo các quy định. Thực phẩm chức năng mà doanh nghiệp quảng cáo chữa ung thư thì chúng tôi không thể cấp được.

Kiến nghị của doanh nghiệp rất nhiều. Cái nào đúng, Cục sẽ tiếp thu để sửa đổi tuy nhiên nhiều cái không thể làm được", ông Phong khẳng định.