Cá ngừ Việt Nam, triển vọng xuất khẩu sang thị trường EU

Năm qua, lượng tồn kho tại thị trường EU ở mức cao và nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm cá ngừ đóng hộp thông thường đang ở mức bão hòa nên có tác động tới xu hướng NK tại thị trường này. Trong 11 tháng đầu năm 2018, tổng NK cá ngừ của EU giảm 5%, xuống còn 923 nghìn tấn so với cùng kỳ năm 2017. Tuy nhiên, xét về giá trị, NK cá ngừ của EU vẫn tăng 11% so với năm 2017, đạt hơn 5 tỷ USD.

Tây Ban Nha, Italy, Pháp và Anh là các nước NK cá ngừ nhiều nhất trong khối EU. Trong đó, NK cá ngừ của Tây Ban Nha chiếm 34% tổng NK cá ngừ của EU; Italy chiếm 17%, Pháp chiếm 11% và Anh chiếm 10%. So với năm 2017, trong khi NK cá ngừ của Tây Ban Nha và Italy có xu hướng tăng, NK của Pháp và Anh lại giảm.

Hình minh họa.

Cùng với xu hướng đó, năm qua Tây Ban Nha đang tăng NK cá ngừ của Việt Nam. Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, Tây Ban Nha đã vượt lên trở thành thị trường NK cá ngừ lớn nhất của Việt Nam trong khối EU. Trong khi đó, Italy đang có xu hướng ngày càng giảm NK cá ngừ của Việt Nam.

Với sản phẩm xuất khẩu chủ lực là thăn cá ngừ đông lạnh mã HS0304, Việt Nam hiện đang là nguồn cung lớn thứ 2 cho thị trường EU, sau Hàn Quốc. Năm qua, XK dòng sản phẩm này của Việt Nam sang EU tăng 30% so với năm 2017. Hà Lan, Italy và Bỉ là 3 thị trường NK nhiều nhất thăn cá ngừ đông lạnh mã HS0304 của Việt Nam trong khối EU.

Trong khi đó, XK thăn cá ngừ đông lạnh tăng, XK cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang EU năm qua lại giảm. Trái lại, mặt hàng cá ngừ chế biến khác (cá ngừ ngâm dầu đóng túi, flake cá ngừ hấp chín đông lạnh…) có xu hướng tăng. Cụ thể, so với năm 2017 giá trị XK cá ngừ đóng hộp giảm 14%, trong khi cá ngừ chế biến khác tăng 77%. Hiện Việt Nam đang là nguồn cung các sản phẩm cá ngừ chế biến, đóng hộp lớp thứ 14 cho thị trường EU.

Năm 2018, do giá cá ngừ tại Manta cao, sản lượng khai thác tại khu vực này lại giảm khiến nguồn cung bị hạn chế. Nên các nước EU có xu hướng tìm nguồn cung cá ngừ thay thế từ các nước châu Á như Trung Quốc hay Việt Nam.

Dự kiến, xu hướng này sẽ còn tiếp tục trong những tháng đầu năm 2019 do sản lượng khai thác tại các vùng biển vẫn thấp. Bên cạnh đó, đầu năm EU vẫn áp dụng hạn ngạch miễn thuế NK cho 25.000 tấn thăn/philê cá ngừ hấp chín từ các nước thứ 3 – không có thỏa thuận thương mại với EU như Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc, nên các nước EU vẫn tăng cường NK cá ngừ từ Việt Nam nhất là trong bối cảnh 2 bên sắp tiến tới ký kết chính thức Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU.